91Èȱ¬

Ei waith yntau oedd cynnal a chadw'r peiriant torri cerrig. Roedd rhaid iddo fod yn y chwarel yn gynnar yn y bore i ddechrau'r peiriannau.

Roedd ei ddiwrnod gwaith yn dod i ben pump o'r gloch yn y pnawn a'i gyflog oedd 7/6 swllt yr wythnos.

Ar y pryd roedd tua hanner cant yn gweithio yn y chwarel.

Roedd y cerrig a oedd yn cael eu chwarelu ar Foel-y-Gest yn cael eu c1udo i lawr y llethrau i'r gweithfeydd islaw ar dryciau.

Roedd y dynion yn y llun yn gweithio yn torri a siapio'r cerrig ithfaen. Roedd y cerrig yn cael eu defnyddio i balmentu ffyrdd ac mewn adeiladau.

Defnyddiwyd cerrig ithfaen o chwarel Moel-y-Gest i adeiladu y Telephone Exchange ym Mhorthmadog. Roeddynt hefyd yn cael eu c1udo i'r trefi mawr fel Lerpwl a Manceinion.

Agorwyd y chwarel yn 1870 ac fe ddaeth y gwaith i ben yma yn ystod pumdegau'r ganrif diwetha'.

Bu sawl cwmni yn berchnogion ar y chwarel gan geisio gwneud busnes ohoni.

Fel pobl busnes arall mae'n debyg y bu llanw a thrai yn llwyddiant y fenter.

Y Caernarvon Granite Quarries o Runcorn oedd perchnogion ola'r chwarel.

Mae sôn wedi bod ers blynyddoedd bod y chwarel am ail agor. Tybed beth fuasai ymateb y bobl lleol petai rhywun yn ailddechrau gweithio'r chwarel? Mae'n siŵr y buasai cefnogwyr a gwrthwynebwyr brwd o'r ddwy ochr.

Buaswn yn ddiolchgar petasai darllenwyr Yr Wylan yn gallu rhoi enwau i'r dynion yn y llun.

Tybed a oes 'na fwy o luniau o'r chwarel gan bobl lleol? Beth am yrru copi i'r Wylan os oes gennych.

Neu a oes rhywun yn cofio gweithio yn y chwarel. Buasai'n gwneud hanes difyr mae'n siŵr. Bryn Jones, Borth-y-gest