|
"Ganwyd ef yng Nghae'r Bompren (y Bont Pren), Bedd Gelert, Chwefror 20, 1841. Yr oedd yn fab i Evan a Siân Powell; ei dad yn fab i Hywel Gruffydd, y bardd. Cafodd ei addysg yn ysgol Frutannaidd Bedd Gelert, o dan yr athro medrus, George Thomas, ac yr oedd yn ddysgwr cyflym, yn fachgen bywiog a direidus.
"Bu'n gweithio ym mwynfeydd Eryri pan oedd yn llefnyn. Bu'n arweinydd i'r Wyddfa am gyfnod byr, a chadwai dÅ· bwyta am ychydig ar ei phen.
"Pan oedd yn 23 oed codwyd ef yn Stiward ar waith Copr Bryn y Felin, a gelwid ef yn 'Gapten Powell'. Yn 1865 priododd Jane, merch y Bwlch, Nant Gwynant, ac yn 1866 ymfudodd y ddau i'r Amerig.
"Cyn pen rhai blynyddoedd sefydlasant ym Milwaukee, WiS., ac aeth i wasanaeth y 'Chicago & St. Paul Bailroad Co'. Yn 1878 codwyd ef yn 'Swyddog Ymfudol Cyffredinol i'r Cwmni'. Bu yn y swydd honno am 34 mlynedd.
"Gwnaeth filoedd o gymwynasau tra bu yn y swydd, yn enwedig i'w gydgenedl. Bu'n brif ddyn i sefydlu taleithiau Cymreig yn Dakota. Gelwir un lle ar ei enw, sef 'Powell'. Yr oedd yn un o'r Cymry mwyaf adnabyddus yn yr Amerig. Yr oedd yn genedlgarwr ac Eisteddfodwr mawr, ac yn fedrus fel arweinydd. Carai gerddoriaeth, ac yr oedd yn fardd naturiol, ac yn llenor doniol. Ysgrifennodd ei Atgofion Bore Oes yng Nghymoedd yr Eryri, i'r 'Columbia', ac ugeiniau lawer o ysgrifau difyr a ffraeth i'r 'Drych'.
"Bu farw Rhagfyr 1, 1910 yn 69 oed. Huna ym Mynwent Forest 91Èȱ¬, Milwaukee."
Mae'r arab Wiliam Eryri - ei lith
A'i lais wedi tewi;
Lledodd gwyll dydd ei golli,
A deil nos ein cenedl ni.
Ieuan Fardd. Mae yr englyn ar ei garreg fedd ym Milwaukee. JRJ
 |
Ìý
