91Èȱ¬

Hefyd, fel y sylwodd William Wordsworth y bardd o Loegr, a'r Cymro o fardd, I. D. Hooson, mae harddwch y daffodil yn destun da dros ben i farddoniaeth er enghraifft :

Ni welwyd un erioed mor llon
Â'th fantell werdd â'th euraidd rudd,
Yn dawnsio yn y gwynt a'r glaw
I bibau pêr rhyw gerddor cudd.
Gan: I.D. Hooson

Ond, mewn gwirionedd, mae modd dadlau mai'r hen genhinen ddirodres yw gwir symbol Cymru. Er na chredir ei bod yn naturiol i Gymru, mae wedi bod yn rhan o ddiwylliant y wlad ers llawer mwy na'r daffodil. Gan fod y genhinen yn llysieuyn sy'n aeddfedu'n hwyr, yn sicr roedd yn bwysig iawn ar gyfer gwneud cawl yn ystod misoedd llwm y gaeaf.

Yn ôl y sôn, fe roddodd hen Frenin Gwynedd, Cadwallon ap Cadfan, gennin i'w filwyr eu gwisgo ar eu hetiau yn OC633, fel bod modd gwahaniaethu rhyngddyn nhw a'r gelynion Sacsonaidd. Hefyd, roedd cryn werth meddyginiaethol i'r genhinen, a chaiff hyn ei gydnabod gan hen feddygon Myddfai. Ymhlith pethau eraill, roedden nhw'n awgrymu y dylid defnyddio cennin i drin cleisiau ac esgyrn wedi torri.

O ystyried ei bryd a'i wedd, a'r ffaith nad oes arogl cryf iddo, does ryfedd fod y daffodil wedi dod yn fwy poblogaidd na'r genhinen fel gwir symbol Cymru.

Yn ôl y sôn, roedd Lloyd George yn gefnogol iawn i'r daffodil, gan ffafrio'r blodyn hwn yn hytrach na'r genhinen fel symbol i gynrychioli hunaniaeth y wlad. Fodd bynnag, fe fydd lle pwysicach i'r genhinen yn hytrach nag i'r daffodil harddach a mwy diweddar yn niwylliant Cymru.

Gan : Jonathan Neale

Beth ydych chi'n ei feddwl? Oes gennych chi farn am symbol y Cymry? Cysylltwch â ni trwy glicio - yma - i ddweud eich dweud!