91Èȱ¬

Oes Elisabeth, 1558-1603

  • Llywodraeth Elisabeth

    Roedd Elisabeth I yn wynebu nifer o sialensiau wrth lywodraethu’r wlad. Roedd angen iddi ddangos cryfder ac arweinyddiaeth, ond roedd angen iddi gael dynion pwerus i’w chefnogi hefyd. Pa mor lwyddiannus oedd llywodraeth Elisabeth I?

  • Ffyrdd o fyw’r tlawd a’r cyfoethog

    Er bod cyfoeth rhai pobl wedi cynyddu yn ystod oes Elisabeth, roedd bywyd i’r mwyafrif yn anodd iawn. Cynyddodd tlodi a diweithdra yn ystod teyrnasiad Elisabeth. Beth oedd y gwahaniaethau rhwng bywydau’r tlawd a’r cyfoethog yn ystod oes Elisabeth?

  • Adloniant poblogaidd

    Roedd bywyd yn anodd i’r mwyafrif o bobl yn ystod oes Elisabeth. Roedd adloniant poblogaidd felly yn ffordd bwysig o ddianc rhag caledi bywyd. Beth oedd y mathau mwyaf poblogaidd o adloniant yn ystod oes Elisabeth?

  • Crefydd yn oes Elisabeth

    Roedd crefydd yn hollti barn pobl yng Nghymru a Lloegr wrth i syniadau Protestannaidd herio goruchafiaeth yr Eglwys Gatholig Rufeinig. Cynigiodd Elisabeth ‘ffordd ganol’ fel cyfaddawd. Pa mor llwyddiannus oedd Elisabeth wrth ddelio â phroblem crefydd?

  • Catholigaeth yn oes Elisabeth

    Er gwaetha’r ffaith i’r 'ffordd ganol' gael ei derbyn i ddechrau, cynyddodd y bygythiad Catholig o ddiwedd y 1560au. Yn y pen draw, arweiniodd hynny at ddienyddio Mari, Brenhines y Sgotiaid a rhyfel gyda Sbaen. Pam roedd y Catholigion yn fygythiad i Elisabeth?

  • Armada Sbaen

    Yn 1558, roedd Cymru, Lloegr a Sbaen yn gyfeillion. Fodd bynnag, dirywiodd y berthynas yn ystod y 30 mlynedd nesaf, gan arwain at ymgais gan y Sbaenwyr i orchfygu Lloegr. Faint o fygythiad oedd Armada Sbaen?

  • Piwritaniaeth yn oes Elisabeth

    Daeth Ardrefniant Crefyddol 1559 â sefydlogrwydd i Gymru a Lloegr. Serch hynny, roedd rhai Protestaniaid eithafol o’r enw Piwritaniaid eisiau mwy o newid a daeth hynny’n her i Elisabeth. Pam wnaeth y Piwritaniaid ddod yn fygythiad cynyddol yn ystod teyrnasiad Elisabeth?

Dirwasgiad, rhyfel ac adferiad, 1930-1951

  • Dechreuad y Dirwasgiad

    Roedd Cwymp Wall Street yn 1929 wedi plymio America i ddirwasgiad economaidd a arweiniodd at ddirwasgiad Mawr y 1930au. Beth oedd prif achosion y Dirwasgiad?

  • Bywyd yn ystod blynyddoedd y Dirwasgiad

    Roedd y dirwasgiad yn gyfnod cythryblus i gymaint o deuluoedd ym Mhrydain ac roedden nhw’n wynebu nifer o heriau. Ond, yn rhyfeddol, roedd rhai ardaloedd wedi ffynnu yn ystod y 1930au. Sut oedd pobl yn gallu ymdopi â’r heriau yn ystod blynyddoedd y Dirwasgiad?

  • Dechreuad y rhyfel

    Mae polisi tramor ymosodol Hitler a pholisi dyhuddo (policy of appeasement) enwog Prydain yn rhai o achosion yr Ail Ryfel Byd. Roedd Prydain yn defnyddio amryw ddulliau i baratoi ar gyfer gwrthdaro mawr. Pa mor effeithiol oedd paratoadau Prydain ar gyfer rhyfel?

  • Bywyd amser rhyfel

    Ar ôl i’r rhyfel ddechrau ym Medi 1939, roedd bywyd ar fin newid yn sylweddol i Brydain, ei lluoedd arfog a’i dinasyddion. Sut wnaeth pobl Prydain ymdopi â’r profiad o ryfel?

  • Cynnal yr ysbryd

    Roedd cynnal yr ysbryd yn her fawr i Lywodraeth Prydain. Heb gynnal yr ysbryd a gobaith efallai na fyddai buddugoliaeth wedi bod yn bosibl, yn arbennig o gofio bod angen sifiliaid i helpu gyda’r ymgyrch ryfel. Pa mor bwysig oedd cynnal ysbryd pobl yn ystod y rhyfel?

  • Bywyd ar ôl rhyfel

    Roedd 1945 yn foment allweddol yn hanes Prydain. Effeithiodd yr Ail Ryfel Byd yn uniongyrchol ar newidiadau economaidd a gwleidyddol. Pa mor anodd oedd yr amgylchiadau ym Mhrydain yn 1945?

  • Ailadeiladu'r wlad ar ôl 1945

    Roedd y Llywodraeth Lafur ar ôl y rhyfel yn 1945 yn benderfynol o gyflwyno newidiadau allweddol fyddai’n gwella bywydau pobl a sefydlu wladwriaeth les. Sut wnaeth y Llywodraeth Lafur ddelio â phroblemau’r oes?

UDA: Gwlad gwahaniaethau, 1910-1929

  • Trosolwg UDA: Gwlad gwahaniaethau

    Wynebodd America sawl her rhwng 1910 a 1929. Daeth mewnfudo’n broblem fawr i gymdeithas, arweiniodd problemau economaidd at y Dirwasgiad Mawr a datblygodd diwylliant America yn sylweddol.

  • Mewnfudo

    Wynebodd cymdeithas America newidiadau mawr yn y 1910au pan roedd mewnfudo ar ei hanterth. Roedd dros 40 miliwn o bobl wedi cyrraedd erbyn 1919 felly arweiniodd hyn at gyfyngu y Drws Agored.

  • Crefydd a hil

    Daeth rhyddid crefyddol i America ym 1791, pan ddaeth Gwelliant 1af y Cyfansoddiad i fodolaeth. Dywedai hwn nad oedd gan un eglwys yr hawl i dra-arglwyddiaethu ar America.

  • Trosedd a llygredd

    Roedd trosedd a llygredd ar eu hanterth yn y 1920au yn sgil y Gwaharddiad, troseddu cyfundrefnol a llywodraeth lwgr Warren Harding.

  • Ffyniant economaidd

    Roedd economi America yn llewyrchus yn y 1920au. Polisi laissez-faire oedd gan yr Arlywyddion Gweriniaethol ond ni wnaeth pawb elwa o'r ffyniant.

  • Diwedd ffyniant

    Daeth ffyniant y 1920au i ben yn sgîl Cwymp Wall Street yn 1929. Dyma ddechrau Dirwasgiad Mawr y 1930au.

  • Adloniant poblogaidd

    Bu cyfnod o newid mawr yn niwylliant a chymdeithas America rhwng 1910 a 1929 yn bennaf oherwydd poblogrwydd y sinema, ffilmiau di-sain, talkies ac effaith cerddoriaeth jazz.

  • Rôl menywod

    Newidiodd agweddau tuag at fenywod a thuag at foesau cymdeithasol yn arthurol. Cynyddodd y nifer o fenywod yn y gweithle yn ystod y 1920au a thrawsnewidiodd ffasiwn ac ymddygiad ymysg merched ifanc.

Yr Almaen mewn cyfnod o newid, 1919-1939

  • Trosolwg Yr Almaen mewn cyfnod o newid

    Themâu a materion yn ymwneud â hanes yr Almaen yn y cyfnod 1919-1939.

  • Effaith y Rhyfel Byd Cyntaf

    O ganlyniad i golli’r Rhyfel Byd Cyntaf, roedd llywodraeth newydd yr Almaen, Gweriniaeth Weimar, yn wynebu cyfres o heriau economaidd, gwleidyddol, cymdeithasol a rhyngwladol. Pa sialensiau wnaeth wynebu Gweriniaeth Weimar rhwng 1919 a 1923?

  • Adferiad Weimar

    Rhwng 1923 a 1929, profwyd oes aur yn yr Almaen o dan Weriniaeth Weimar. Helpodd y gwleidydd blaenllaw, Gustav Stresemann, i sicrhau benthyciadau o America i adfer yr economi, a chytundebau rhyngwladol i helpu i ail-adeiladu lle’r Almaen ymhlith prif genhedloedd y byd. Pam cafodd blynyddoedd Stresemann eu hystyried yn oes aur?

  • Diwedd Gweriniaeth Weimar

    Arweiniodd Cwymp Wall Street a’r ffaith bod America wedi tynnu arian yn ôl, at ddirwasgiad economaidd difrifol yn yr Almaen. Erbyn 1932, roedd 6 miliwn o Almaenwyr yn ddi-waith a dechreuodd y system wleidyddol ddadfeilio wrth i nifer o Almaenwyr cyffredin droi at bleidiau eithafol. Sut a pham gwnaeth Gweriniaeth Weimar ddymchwel rhwng 1929 a 1933?

  • Atgyfnerthu grym

    Ym mis Ionawr 1933, doedd dim disgwyl i Hitler oroesi’n hir fel Canghellor wrth iddo arwain llywodraeth glymblaid gyda dim ond dau o Natsïaid eraill yn y cabinet. Serch hynny, dim ond 18 mis yn ddiweddarach, fe wnaeth ddatgan ei hun yn unben a Führer yr Almaen. Sut gwnaeth y Natsïaid atgyfnerthu eu grym rhwng 1933 a 1934?

  • Polisi economaidd, cymdeithasol a hiliol y Natsïaid

    Roedd Hitler wedi amlinellu ei syniadau yn Mein Kampf. O 1933 ymlaen, roedd gweithredu'r syniadau hyn yn effeithio ar sawl agwedd ar fywyd yr Almaen. Sut gwnaeth polisi economaidd, cymdeithasol a hiliol y Natsïaid effeithio ar fywyd yn yr Almaen?

  • Arswyd a pherswâd

    Gorfodwyd credoau Natsïaidd ar boblogaeth yr Almaen drwy ddefnyddio cyfuniad o ddulliau cyflyru a braw. Roedd y peiriant propaganda dan arweiniad Joseph Goebbels yn annog pobl i dderbyn credoau, syniadau a gwerthoedd y Natsïaid. Pa ddulliau wnaeth y Natsïaid eu defnyddio i reoli'r Almaen?

  • Polisi tramor Hitler

    Pa ffactorau wnaeth arwain at ddechreuad y rhyfel yn 1939?

Newidiadau ym maes trosedd a chosb, tua 1500 hyd heddiw

  • Achosion trosedd

    Mae yna nifer o resymau pam fod pobl yn troseddu. Mae rhai o’r achosion yma wedi bodoli erioed, megis trachwant, tlodi a chaledi economaidd. Mae achosion trosedd eraill wedi newid ers 1500. Beth oedd prif achosion trosedd dros amser?

  • Natur troseddau

    Mae rhai troseddau wedi bodoli erioed ac mae eraill yn perthyn i gyfnodau penodol mewn hanes. Sut mae natur gweithgaredd troseddol wedi bod yn wahanol ac wedi newid dros amser?

  • Gorfodi cyfraith a threfn

    Cyn y 19eg ganrif nid oedd yna heddluoedd oedd yn cael eu cyllido gan y wladwriaeth. Yn yr oes fodern, mae gennym heddluoedd ym mhob rhan o’r wlad. Sut mae’r cyfrifoldeb yma am orfodi cyfraith a threfn wedi newid gydag amser?

  • Dulliau o ymladd trosedd

    Mae dulliau o ymladd trosedd wedi newid gydag amser ac mae rhai ohonyn nhw’n fwy effeithiol nag eraill. Mae’r dulliau hynny wedi newid a'u haddasu wrth ymateb i droseddu a chyfraddau troseddu. Pa mor effeithiol mae dulliau o ymladd trosedd wedi bod dros amser?

  • Agweddau tuag at gosbi

    Mae agweddau tuag at gosbi wedi newid wrth i amser fynd yn ei flaen. Mae’r hyn oedd y dderbyniol fel math o gosb mewn cyfnodau cynharach erbyn hyn yn cael eu hystyried yn aml yn greulon neu lym. Pam mae agweddau at gosbi wedi newid dros amser?

  • Dulliau cosbi

    Roedd y dulliau cosbi a ddefnyddiwyd yn oes y Tuduriaid a’r Stiwartiaid yn seiliedig ar gosb eithaf a chosb gorfforol gyhoeddus. Gydag amser mae’r ffocws wedi newid, a charcharu yw ein prif ddull o gosbi erbyn heddiw. Sut mae dulliau cosbi wedi newid dros amser?

Newidiadau ym maes iechyd a meddygaeth, tua 1340 hyd heddiw

  • Ymdrechion i drin a gwella afiechydon a chlefydau

    Mae ymdrechion i drin a gwella afiechydon a chlefydau wedi newid o ganlyniad i welliannau mewn gwybodaeth feddygol. Mae triniaethau wedi dod yn gynyddol lwyddiannus. Sut mae ymdrechion i drin afiechydon a chlefydau wedi newid dros y blynyddoedd?

  • Datblygiadau ym maes gwybodaeth feddygol

    Mae gwybodaeth feddygol wedi datblygu dros y blynyddoedd ac wedi arwain at ddatblygiadau o ran trin afiechydon a chlefydau. Faint o ddatblygiad sydd wedi bod mewn gwybodaeth feddygol dros y canrifoedd?

  • Datblygiadau yng ngofal cleifion

    Mae gofal cleifion wedi datblygu ac wedi arwain at welliannau o ran trin afiechydon a chlefydau. Ym mha ffordd mae gofal cleifion wedi gwella dros y blynyddoedd?

  • Datblygiadau yn iechyd a lles y cyhoedd

    Mae iechyd a lles y cyhoedd wedi datblygu dros y canrifoedd ac mae hynny wedi arwain at welliannau mewn iechyd a disgwyliad oes. Pa mor effeithiol oedd ymdrechion i wella iechyd a lles y cyhoedd dros y blynyddoedd?

Datblygiad rhyfela, tua 1250 hyd heddiw

  • Datblygiad rhyfela - trosolwg

    Mae rhyfela wedi newid yn ddramatig ers y 13eg ganrif. Pam roedd pobl a gwledydd yn mynd i ryfel yn ystod y cyfnod hwn a sut roedden nhw’n ymladd?

Newidiadau ym mhatrymau mudo, tua 1500 hyd heddiw

  • Newidiadau ym mhatrymau mudo - trosolwg

    Mae mudo i mewn ac allan o Brydain wedi digwydd gydol hanes. Mae gadael un wlad i fynd i un arall neu symud rhwng gwahanol rannau o wlad yn dod â heriau, cyfleoedd a newidiadau yn eu sgil.