91Èȱ¬

A hynny oherwydd bod deg o bobl o Ganolfan Cymraeg i Oedolion De-orllewin Cymru (sydd wedi'i lleoli ym Mhrifysgol Abertawe) newydd ddychwelyd o ymweliad ag Euskadi - neu Wlad y Basg - er mwyn dod i wybod mwy am eu dulliau dysgu a threfnu ym maes dysgu Basgeg i oedolion.

Mae digon yn gyffredin rhwng Gwlad y Basg a Chymru: poblogaeth o tua 3 miliwn, y ddwy iaith yn hollol wahanol i iaith eu cymdogion mawr (Sbaeneg a Saesneg) ac oddeutu 20% o'r boblogaeth yn siarad Basgeg/Cymraeg. Ond o safbwynt buddsoddi yn yr iaith ac agweddau tuag ati, darganfuodd yr ymwelwyr o Gymru fod byd o wahaniaeth. .

Mae gan y corff sy'n gyfrifol am ddysgu Basgeg i oedolion (HABE) gyllid o 41 miliwn o Ewros y flwyddyn (tua £27,800,000);
Mae 109 o Euskaltegis (canolfannau iaith - rhai'n eithaf tebyg i DÅ· Tawe);
Mae dros 70 o bobl yn gweithio'n llawn amser i HABE yn unig heb sôn am y gweithwyr allan yn y maes;
Y norm o ran oriau dysgu yno yw 10 - 19 awr yr wythnos (mae'r cwrs mwyaf dwys yn Abertawe yn cynnig 12 awr yr wythnos a'r Wlpan fel arfer yn cynnig 4 awr yr wythnos).

Yn ogystal â hynny, roedd yr arbenigwyr yno yn dweud eu bod wedi sylwi ar ostyngiad bach yn nifer yr oedolion (ifanc) sy'n dysgu'r iaith gan fod cymaint yn llwyddo i'w meistroli yn blant yn yr ysgolion erbyn hyn. Rhoddir cryn bwyslais ar ddysgu'r Fasgeg i fewnfudwyr o ardaloedd eraill yn Sbaen ac o wledydd tramor (De America a Gogledd Affrica yn bennaf).

Roedd cyfle yn ystod yr ymweliad i gwrdd â phrif swyddogion HABE ynghyd â chynrychiolwyr o Adran Cynllunio Ieithyddol Llywodraeth Gwlad y Basg. Cafwyd blas ar ddysgu Basgeg ar-lein, aeth y criw i ymweld â chanolfan breswyl i ddysgu Basgeg i oedolion (a'r mwyafrif helaeth o ddysgwyr yno yn oedolion ifanc) ac, yn Bilbao, (gweler y llun uchod) ymwelwyd â chorff arall sy'n dysgu Basgeg i oedolion, AEK. Nhw sy'n gyfrifol am ras enwog y Korrika sy'n cael ei chynnal bob dwy flynedd i godi arian i'r achos ac - yn bwysicach efallai - i godi ymwybyddiaeth am yr iaith a threfnir gŵyl o weithgareddau cymdeithasol yn y Fasgeg yn ystod y ras. Roedd adeilad AEK yn fwrlwm o weithgareddau a rhannau ohono yn atgoffa rhai ohonon ni o lawr uchaf Tŷ Tawe!

Er bod ambell her o hyd yng Ngwlad y Basg - yn enwedig o ran sicrhau bod pobl yn defnyddio'r iaith yn y gymuned - roedd yn ysbrydoliaeth fod yn rhan o'r brwdfrydedd heintus sydd yno. Yr hyn sy'n gwbl amlwg yw nad oes modd ysgaru dysgu'r iaith i oedolion â'r polisïau ehangach i adfer a normaleiddio'r Fasgeg yn y gymdeithas yno.

*Cyfieithiad: Ai dyma'r tro cyntaf i chi ymweld â Gwlad y Basg?