Pryderon y Senedd

Yn ogystal â threthiant a rhyddid barn, roedd y Senedd yn poeni am briodas, crefydd a monopolïau.

Priodas

Roedd rhai Aelodau Seneddol yn teimlo y dylai Elisabeth enwi cariad i’w briodi ac i gynhyrchu etifedd er mwyn diogelu’r llinell . Ymateb Elisabeth oedd mai ei busnes preifat hi oedd hynny ac y byddai’n priodi os a phryd bynnag y byddai’n gyfleus.

Ar hyn o bryd, nid yw’n gyfleus; ni fydd byth yn gyfleus heb rywfaint o berygl i chi a rhywfaint o berygl i fi

— Gofynnodd Elisabeth I i’r Senedd roi’r gorau i roi pwysau arni i briodi, 1566

Crefydd

Roedd Elisabeth yn ac fe wnaeth adfer pan ddaeth i bŵer, ond er mwyn osgoi gwrthdaro crefyddol, cynigiodd ‘ffordd ganol’ oedd yn caniatáu peth addoli a thraddodiadau . Roedd rhai Aelodau Seneddol yn anghytuno gyda’r cyfaddawd hwn a heriwyd Elisabeth drwy fygwth i beidio â rhoi arian trethi iddi. Dywedodd Elisabeth fod crefydd yn ‘fater i’r wlad’, ac nid i’r Senedd, ac fe wnaeth Elisabeth eu gwahardd rhag trafod crefydd.

�ѴǲԴǱ�Ǳ�ï��

Roedd monopolïau yn rhoi’r hawl unigryw i a masnachwyr unigol i gynhyrchu neu werthu nwyddau penodol. Drwy’r monopolïau, bwriad Elisabeth oedd hyrwyddo busnesau a hybu’r economi, ond oherwydd mai un person bellach oedd yn rheoli’r cyflenwad o gynnyrch penodol, roedd yn golygu bod prisiau’n codi. Gwnaeth Elisabeth, oedd mewn dyled o £227,000 ar ddechrau ei theyrnasiad, arian wrth ddyfarnu’r trwyddedau .

Tuag at ddiwedd teyrnasiad Elisabeth, teimlai rhai Aelodau Seneddol fod monopolïau yn annheg ac yn cael eu camddefnyddio. Cafwyd gwrthwynebiad yn eu herbyn yn 1597-8 ac 1601 ac ni fydden nhw’n fodlon caniatáu trethi nes i’r monopolïau gael eu diddymu.

Yn ystod y cyfnod hwn, cyfaddawdu wnaeth Elisabeth a thynnodd rai monopolïau yn ôl. Hefyd, gwnaeth araith hir yn canmol y Senedd, a chafodd yr araith honno ei galw ‘Yr Araith Euraidd’, oedd yn dangos unwaith eto ei bod yn ddoeth ac yn graff wrth reoli.

91�ȱ�

Llywodraeth ElisabethPryderon y Senedd