91�ȱ�

Trodd Hitler ei sylw at Tsiecoslofacia ar ôl ei fuddugoliaeth gyda’r Anschluss. Roedd arno eisiau datgymalu’r wlad ddemocrataidd hon drwy ba bynnag fodd fyddai’n gweithio. Roedd Tsiecoslofacia’n aelod o Gynghrair y Cenhedloedd ac wedi cynghreirio â Ffrainc a’r Undeb Sofietaidd. Fodd bynnag, roedd lleiafrifoedd mawr o fewn Tsiecoslofacia. Roedd hynny’n cynnwys 3 miliwn o Almaenwyr yn yr ardal a adwaenid fel y Sudetenland.

Digwyddiadau allweddol

Yn gynnar yn 1938, mae arweinydd yr Almaenwyr yn y Sudetenland, Konrad Henlein, yn cwyno bod Almaenwyr Sudeten yn cael eu cam-drin gan Tsieciaid.

30 Mai 1938 – Hitler yn cyhoeddi cynlluniau i ddinistrio Tsiecoslofacia erbyn 1 Hydref.

12 Medi 1938 – Hitler yn gwneud araith yn ymosod ar Tsiecoslofacia.

15 Medi 1938 – Neville Chamberlain, Prif Weinidog Prydain, yn hedfan i weld Hitler yn y Berghof ac yn cytuno y dylai Tsiecoslofacia roi pob ardal oedd yn cynnwys 50 y cant o Almaenwyr Sudeten i’r Almaen. Prydain a Ffrainc yn perswadio Tsiecoslofacia i gytuno.

22 Medi 1938 – Chamberlain yn llwyddo i berswadio Edvard Beneš, Arlywydd Tsiecoslofacia, i dderbyn gofynion yr Almaen. Chamberlain yn cyfarfod â Hitler yn Bad Godesberg yn llawn hyder bod yr argyfwng ar ben. Ond roedd Hitler wedi newid ei feddwl ac eisiau’r Sudetenland erbyn 1 Hydref. Y trafodaethau’n methu ac roedd gwir ofn rhyfel yn Ewrop bellach. Chamberlain yn perswadio Mussolini, unben yr Eidal, i drefnu cynhadledd yn Munich i drafod cwestiwn y Sudetenland.

29-30 Medi 1938 – Prydain, Ffrainc, yr Almaen a’r Eidal yn cyfarfod yn Munich. Yn dyngedfennol, nid oedd Tsiecoslofacia a’r Undeb Sofietaidd yn bresennol. Cytunodd y pedair gwlad i’r Almaen feddiannu’r Sudetenland rhwng 1 a 10 Hydref. Lluoedd yr Almaen yn meddiannu’r Sudetenland.

Dinistr terfynol Tsiecoslofacia - 1939

Dim ond yr Almaenwyr yn y Sudetenland oedd yn destun cytundeb Munich. Nid oedd yn dweud dim am yr agos at 2 filiwn o Almaenwyr oedd yn byw yn Bohemia a Moravia. Symudodd Hitler nawr i ddod â hwythau dan reolaeth yr Almaen.

Gan ddefnyddio’r un tactegau ag o’r blaen, honnodd fod Almaenwyr yn cael eu trin yn annheg. Hawliodd fod llywodraeth Tsiecoslofacia wedi colli rheolaeth ac y dylid anfon byddin yr Almaen i mewn i adfer trefn.

Gwahoddodd Hitler yr Arlywydd Hacha i Berlin ar 14 Mawrth 1939 a’i gadw’n aros tan 01:15 tra roedd Hitler yn gorffen gwylio ffilm. Mynnodd Hitler bod Hacha yn cytuno i hollti Tsiecoslofacia o fewn ychydig oriau. Am 04:00, ildiodd yr Arlywydd Hacha i ofynion Hitler a gorymdeithiodd lluoedd yr Almaen i mewn i Prague ar 15 March 1939. Goresgyniad oedd hyn, a dim byd arall.

Ehangodd yr Almaen gan ennill adnoddau gwerthfawr gan fod Tsiecoslofacia’n gyfoethog mewn glo ac yn berchen ar ffatri arfau enfawr Skoda.