91Èȱ¬

Mae prifathrawon yn rhybuddio bod yna "risg ddifrifol" na fydd ysgolion yn barod i ailagor ym mis Medi os na fydd Llywodraeth Cymru yn cyhoeddi cynlluniau cyn dydd Llun.

Yn ôl undeb y prifathrawon, NAHT Cymru, mae aelodau'n rhwystredig nad ydyn nhw'n gwybod eto beth mae gweinidogion yn ei ddisgwyl ganddyn nhw.

Dywed Llywodraeth Cymru y bydd yna ddiweddariad "yn y dyddiau nesaf".

Fe wnaeth ysgolion ailagor yng Nghymru ddydd Llun diwethaf gyda nifer cyfyngedig o sesiynau ar gyfer plant o bob oedran.

Bydd y sesiynau hynny'n parhau am y bythefnos nesaf cyn i'r ysgolion gau eto ar gyfer gwylia'r haf.

Dywed yr undeb na ddylid disgwyl i staff ysgolion weithio trwy wyliau'r haf gan fod llawer "wedi gweithio'n ddi-dor ers mis Chwefror", ac os na fydd Llywodraeth Cymru wedi cyhoeddi cynlluniau ar gyfer mis Medi erbyn dydd Llun bydd dim digon o amser i'w gweithredu.

Mae'r Gweinidog Addysg, Kirsty Williams wedi dweud ei bod yn disgwyl cyfuniad o wersi traddodiadol dysgu ar-lein o adref "am gryn dipyn o amser", ond hyd yma nid yw wedi diystyru ailagor ysgolion yn gyfan gwbl ym mis Medi.

Mewn llythyr at Ms Williams, dywedodd cyfarwyddwr NAHT Cymru, Laura Doel bod hi'n "annerbyniol" nad yw ysgolion, rhieni a disgyblion yn gwybod "mor hwyr â hyn" sut mae disgwyl iddyn nhw baratoi ar gyfer tymor yr hydref.

"Heb gyhoeddi'n syth eich disgwyliadau o ran ysgolion, a chyngor manwl i gefnogi'r disgwyliadau hynny, bydd yn amhosib i benaethiaid gynllunio a gweithredu'n effeithiol.

"Hyd yn hyn, mae eglurder ar ran Llywodraeth Cymru ynghylch ysgolion wedi galluogi penaethiaid i gynllunio a gweithredu'n effeithiol.

"Ond mae diffyg eglurder nawr, ar y foment eithriadol sensitif yma, yn peryglu rhoi plant Cymru dan anfantais ddifrifol a diangen pan fydden nhw'n dychwelyd ym mis Medi."

Mae NAHT Cymru yn galw ar y Gweinidog Addysg i gadarnhau:

Ychwanega'r llythyr: "Bydd dychweliad aflwyddiannus ym mis Medi yn gwneud mwy o niwed i addysg na pharhau â'r trefniadau cyfredol."

Ar raglen Post Cyntaf ddydd Sadwrn, dywedodd Dylan Saer, pennaeth Ysgol Gynradd y Crwys, ym Mhenrhyn Gŵyr bod yr arweiniad o gyfeiriad Llywodraeth Cymru hyn yma "wedi bod yn arbennig, os edrychwn ni beth sydd wedi bod yn digwydd ochr arall y ffin".

Ond dywedodd bod hi'n "bwysig bod ni'n cael penderfyniad cynnar", i fod yn "deg ar staff ysgolion ac hefyd rhieni i gael amser i baratoi ar gyfer mis Medi os oes newidiadau yn mynd i fod".

Ychwanegodd: "Ma' athrawon a staff ysgolion wedi gweithio yn ddi-dor nawr ers mis Chwefror, trwy wyliau'r Pasg. Fi'n credu bod pobol ddim yn sylweddoli pa mor galed ma' ysgolion wedi gorfod gweithio er bod nhw ddim ar agor, a ma' staff ysgolion wedi blino'n lan.

"Fi'n credu bod hi braidd yn annheg i ddisgwyl i staff ysgolion i fynd nôl i ysgol dros wyliau'r haf i baratoi ar gyfer mis Medi."

Dywedodd llefarydd ar ran Llywodraeth Cymru: "Cymru yw'r unig wlad yn y DU ble mae pob disgybl wedi cael cyfle i fynd i'r ysgol cyn y gwyliau haf, i weld eu hathrawon a chyd-ddisgyblion ac i 'ailgydio, dal i fyny, a pharatoi' ar gyfer yr haf a mis Medi. Fel y gwelsom ni'r wythnos hon, mae miloedd o ddisgyblion ar draws Cymru eisoes wedi dychwelyd i'r ysgol.

"Mae ymarfer da a thystiolaeth o'r cyfnod cyfredol yma'n helpu llywio gweithrediadau ysgolion ar gyfer y dyfodol. Mae Cymru mewn sefyllfa unigryw o gael y cyfle hwn, ac mae hynny diolch i ymdrechion penaethiaid, athrawon a staff ehangach ysgolion.

"Mae'r cyngor iechyd a gwyddonol yn esblygu, ac mae gorfod edrych ymlaen ddau fis ymhellach yn her ychwanegol. Mae'r Gweinidog Addysg yn edrych ar y cyngor a thystiolaeth hynny a bydd yn rhoi diweddariad pellach yn y dyddiau nesaf."