91Èȱ¬

Cò thu? Sin a’ cheist.

An tu am fear a bha deich bliadhna anns an rèiseamaid nuair a leig Franz Ferdinand an anail mu dheireadh ann an Sarajevo? Bha thu aosta ann an cogaidhean na h-ÃŒmpireachd agus cleachdte ris gach uabhas. ’S beag a bha a dhragh aig na peilearan Gearmailteach dè cho cleachdte ’s a bha thu, ge-tà, nuair a choinnich sibh air a’Ìý Mharne.

No an deach thu don arm làn misneachd agus dearbhadh mu fhìreantachd na cùis anns na làithean bòidheach samhraidh ud? Sheas am faireachdainn sin agad tron pholl agus tron bhàs mun cuairt ort, gus an do thachd thu air fuil agus chlorine ann an trainnsichean Ypres.

’S dòcha gun robh do charaidean a’ smaoineachadh gur e spòrs a bhiodh ann, a bhith a’ dèanamh ur dleastanais airson Rìgh agus Dùthaich uile còmhla. Mhàirds sibh uile gu slaodach air ionnsaigh an Somme, agus bhuail an airtilearaidh sibh mus an do loisg sibh fiù ’s ur gunnaichean.

Dh’fhaodadh gun do dh’innis thu breug mu d’ aois le fiamh a’ ghàire air d’ aghaidh nuair a dh’fhaighnich an sàirdseant. Cha robh sgeul air a’ ghàire ud an teas-mheadhan Passchendaele, agus cha do mhothaich duine aon losgadh-gunna eile nuair a chur thu an gunna nad bheul fhèin an oidhche ud am measg nan radan agus nam mialan.

Dh’fhaodadh fiù ’s nach robh obair deatamach agad nuair a thàinig an litir bhon Riaghaltas, agus nach robh taghadh agad anns a’ chùis. Nuair a shèid an fheadag airson an ionnsaigh aig Cambrai shuidh thu stòlta air an steap, cinnteach nach robh adhbhar math ann a bhith a’ sabaid. Cha robh argamaid aig an oifigear dhut ach dusan peilear Breatannach aig briseadh na maidne, ged a thug iad dhut toitean an toiseach.

Cò thu? Chan eil feum anns a’ cheist. Shluig talamh acrach an Fhraing agus a’ Bheilg sibh uile fad ceithir bliadhna gus an robh e sàsaichte.

Ìý

Ìý