91�ȱ�

Mae Prif Weinidog Cymru yn dweud ei bod hi wedi galw am hwb "sylweddol" i'r Gwasanaeth Iechyd yng Nghyllideb yr Hydref.

Bydd y Prif Weinidog, Syr Keir Starmer yn cyhoeddi cynlluniau gwariant Llywodraeth y DU ar 30 Hydref.

Dywedodd Eluned Morgan ei bod yn "awyddus iawn" i weld buddsoddiad yn y GIG yn Lloegr, gan y bydd hynny'n golygu y bydd arian ychwanegol ar gael i Lywodraeth Cymru ei wario ar ei gwasanaeth iechyd.

“Yr hyn rydw i’n gobeithio amdano yw y bydd gwasanaethau cymdeithasol a gwasanaethau cyhoeddus yn cael eu diogelu,” meddai Ms Morgan.

Wrth siarad â Wales Live, dywedodd hefyd y bydd Llywodraeth Cymru yn cyhoeddi ddydd Iau y bydd arian ychwanegol i fynd i'r afael â rhestrau aros y GIG.

Mae'r manylion diweddaraf am restrau aros y Gwasanaeth Iechyd hefyd yn cael eu cyhoeddi ddydd Iau.

“Rwy’n awyddus iawn i weld mwy o arian i’r GIG yn Lloegr oherwydd byddwn wedyn yn cael swm sylweddol o arian i Gymru o ganlyniad i hynny,” meddai Ms Morgan.

Mae Eluned Morgan hefyd yn dal i geisio sicrhau arian i Gymru yn sgil cynllun rheilffordd cyflym HS2.

Er mai yn Lloegr y bydd holl seilwaith y rheilffordd, ni chafodd Cymru arian ychwanegol gan y llywodraeth Geidwadol flaenorol wedi i'r Trysorlys ddynodi'r cynllun fel un ar gyfer Cymru a Lloegr.

Hyd yn hyn, mae'r Llywodraeth Lafur newydd wedi osgoi addo arian i Gymru a dywedodd Ms Morgan ar Wales Live nad ydi hi'n disgwyl cael arian fis nesaf.

‘‘Dydw i ddim yn disgwyl cael hynny yng nghyllideb yr Hydref ond byddwn yn bendant yn parhau i drafod gyda nhw,’’ meddai.

“Rwyf wedi ei gwneud yn glir iawn ein bod yn meddwl bod yna annhegwch sylfaenol gyda hynny a hoffem weld rhai newidiadau ar hynny,’’ meddai.

Mae 'na heriau ariannol yn wynebu Llywodraeth Cymru, sy'n rhoi pwysau ar wasanaethau cyhoeddus.

Mae Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru wedi rhybuddio y gallai diffygion ariannol "effeithio'n sylweddol" ar allu cynghorau i ddarparu gwasanaethau hanfodol.

Mae ymchwil gan y 91�ȱ� wedi dod i'r casgliad y bydd bwlch ariannol cynghorau Cymru'n cyrraedd o leiaf £540 miliwn erbyn 2026-27.

Ond mae'r prif weinidog, Eluned Morgan yn credu eu bod mewn sefyllfa gryfach nag yn Lloegr.

“Dwi ddim yn meddwl y bydd cynghorau yng Nghymru yn mynd i'r wal ond mae'n rhaid i ni eu monitro'n ofalus iawn,” meddai.