91Èȱ¬

Gyda Syr Bryn Terfel yn rhagweld y bydd yn ymddeol o’r byd canu opera o fewn y ddwy neu dair blynedd nesaf, Cymru Fyw sy’n edrych ar rai o uchafbwyntiau ei yrfa hyd yma.

Ac fel mae’r fideos yma yn ei ddangos mae wedi bod yn dipyn o daith - o ddisgybl ysgol yn canu ar faes yr Eisteddfod cyn i’w lais bariton-bas enwog ddatblygu, i ganu yng nghoroni’r Brenin Charles gyda miliynau yn gwylio.

Fel gyda chymaint o berfformwyr Cymraeg, yn yr eisteddfod ddechreuodd y daith.

Wedi ei fagu ar fferm mewn cymuned Gymraeg yn Nyffryn Nantlle, does ryfedd bod y Bryn Terfel ifanc wedi cael profiad cynnar o fod ar y llwyfan mewn eisteddfodau, a chael llwyddiant fel mae'r clip uchod yn ei ddangos.

Yr uchafbwynt iddo oedd ennill Gwobr Osborne Roberts, Y Rhuban Glas, i rai o dan 25 oed yn Eisteddfod Porthmadog yn 1987. Roedd Bryn Terfel yn 22 oed ac yn astudio canu yn y Guildhall yn Llundain ac mae'r canwr wedi sôn sut roddodd y llwyddiant hyder iddo ac yntau ar fin cychwyn gyrfa yn y byd opera.

Dyma oedd y tro olaf iddo gystadlu yn yr Eisteddfod, ond mae’r cysylltiad yn parhau - mewn perfformiadau yng nghyngherddau’r Brifwyl a’r Urdd, fel aelod yr Orsedd ers 1992 ac fel sylfaenydd Ysgoloriaeth yr Urdd Bryn Terfel i berfformwyr ifanc.

Ddwy flynedd ar ôl ennill un o brif wobrau’r Brifwyl gyda'r Rhuban Glas, roedd nifer o bobl tu hwnt i Gymru hefyd yn dechrau clywed am yr enw Bryn Terfel.

Mae cystadleuaeth 91Èȱ¬ Canwr y Byd Caerdydd, sefydlwyd yn 1983, yn cael ei gydnabod fel un o brif wobrau’r byd canu opera. Ac roedd 1989 yn flwyddyn i’w chofio, yn enwedig ‘Brwydr y Baritonau’ rhwng Bryn Terfel a’r diweddar Dmitri Hvorostovsky.

Y gŵr o Rwsia gipiodd y brif wobr a’r dyn o Bant-glas gipiodd y wobr Lieder, ac aeth y ddau ymlaen i gael gyrfa lwyddiannus iawn.

Andrea Bocelli, Shirley Bassey, Van Morrison, Jools Holland… mae’r rhain i gyd wedi perfformio mewn cae dafliad carreg o’r Felinheli diolch i'r Cymro gafodd ei fagu 15 milltir i ffwrdd.

Am ddegawd o 2000 ymlaen, roedd Gŵyl y Faenol - neu Brynfest - yn denu enwau mawr o’r byd opera, canu poblogaidd a’r byd canu pop Cymraeg dros benwythnos gŵyl y banc mis Awst.

Daeth yr ŵyl i ben wrth i ddiddordeb bylu, ond am nifer o flynyddoedd fe gafodd degau o filoedd y profiad o fwynhau picnic yn Stad y Faenol, waeth beth oedd y tywydd, wrth wylio perfformiadau gan gerddorion byd enwog.

Trwy gydol ei yrfa mae Syr Bryn wedi dangos parodrwydd i ganu gwahanol fathau o gerddoriaeth - ac mae'n canu deuawd efo Sting ar ei albwm diweddaraf - ond wrth gwrs ym myd yr opera mae o wedi serennu.

Anodd dewis un perfformiad gan ei fod wedi chwarae cymaint o’r prif rannau sydd ar gael i’r llais bariton-bas yn ystod ei yrfa, a hynny ar lwyfannau opera enwog mewn dinasoedd fel Efrog Newydd, Milan, Paris a Llundain.

Hyd yn oed yn nyddiau cynnar ei yrfa, roedd sôn y byddai'r canwr o Bant-glas rhyw ddydd yn datblygu i fod yn fariton-bas gyda’r gallu i berfformio rhai o rannau anoddaf operâu Wagner, yn cynnwys y cymeriad Wotan - ac fe lwyddodd i wneud hynny am y tro cyntaf yn 2004.

Ar raglen Bore Sul dywedodd Syr Bryn bod ei yrfa fel canwr opera yn debygol o ddod i ben yn weddol fuan. Bydd nifer yn gobeithio bod hyn yn rhyddhau amser fydd yn arwain at brosiectau cerddorol eraill.

Pan berfformiodd Syr Bryn yn Abaty Westminster ar 6 Mai, 2023 roedd o’n creu hanes fel y person cyntaf i ganu mewn seremoni Coroni yn y Gymraeg.

Roedd tua 20 miliwn yn gwylio’r Tywysog Charles yn cael ei goroni’n Frenin Charles III yn fyw ar y teledu, ac mae 400 miliwn wedi gwylio’r digwyddiad ar draws y byd.

Roedd Syr Bryn yn canu darn y cyfansoddwr Cymreig Paul Mealor Kyrie Eleison, a bu hefyd yn rhan o’r dathliadau mewn cyngerdd yng Nghastell Windsor y diwrnod canlynol yn canu deuawd gydag Andrea Bocelli.