91�ȱ�

Cynulliad Cenedlaethol Cymru

Eisteddfod Genedlaethol Cymru

Tocynnau dydd Iau wedi'u gwerthu.

Y dorf, nifer mewn melyn, wedi ymgasglu y tu allan i groesawu Geraint Thomas.

Eisteddfod Genedlaethol Cymru

Efallai fod Rhydian, dramodydd buddugol Eisteddfod Caerdydd 2018, yn wyneb cyfarwydd i rai - roedd yn aelod o gast Rownd a Rownd am wyth mlynedd yn chwarae rhan y cymeriad Jonathan, ac roedd yn y band Creision Hud a bellach yn Rifleros.

Bellach, mae’n gweithio fel golygydd sgript i opera sebon Pobol y Cwm ers pum mlynedd.

Daeth yn agos i’r brig yng nghystadleuaeth y Fedal Ddrama y llynedd ac roedd hynny hefyd yn hwb iddo ddal ati i gyfansoddi, meddai.

Eisteddfod Genedlaethol Cymru

Sion Eifion, Tomos Wynne a Sion Pritchard sy’n rhoi darlleniad byr o’r gwaith buddugol sy’n cael ei gyflwyno gyda nawdd gan y cyflwynwyr Gareth a Nia Roberts er cof am eu tad, yr actor J.O.Roberts.

Eisteddfod Genedlaethol Cymru

Dyma’r ail waith i ardal Grangetown fod yn destun un o weithiau buddugol yr Eistreddfod. Dyna oedd testun Catrin Dafydd yng ngherddi’r Goron ddydd Llun a dyna destun drama fuddugol Rhydian Gwyn Lewis hefyd.

“Tafarn yn Grangetown, Caerdydd yn y flwyddyn 2051, mae Cymru ar fin cael ei llyncu’n llwyr gan Loegr, ac mae criw o bobl ifanc yn paratoi i brotestio’n derfysgol.

"Mae’r sefyllfa’n denu sylw, ac ymdriniaeth y dramodydd ohoni’n tanio a chynnal diddordeb, gyda thensiwn yn cynyddu drwyddi,” meddai Betsan Llwyd wrth ddisgrifio'r gwaith.

Eisteddfod Genedlaethol Cymru

Rhydian Gwyn Lewis sydd wedi ennill y Fedal Ddrama yn Eisteddfod Genedlaethol Caerdydd 2018 am ei ddrama 'Maes Gwyddno'.

Cafodd ei fagu yng Nghaernarfon ond mae bellach yn byw yn Grangetown, Caerdydd.

Cafodd y Fedal ei rhoi am ddrama lwyfan heb unrhyw gyfyngiad o ran hyd.

Eisteddfod Genedlaethol Cymru

Ashok Ahir, cadeirydd y pwyllgor gwaith a swyddogion yr is-bwyllgor drama Angharad Thomas, Nest Gwenllian Roberts a Glenys Llewelyn sy’n cyrchu’r buddugol i’r llwyfan.

"Yn sicr mae ganddo ef neu hi rywbeth pwysig i’w ddweud" meddai Betsan Llwyd am y buddugol.

Eisteddfod Genedlaethol Cymru

Elffin, o drwch blewyn, sy’n haeddu Medal Ddrama Eisteddfod Caerdydd felly meddai Betsan Llwyd, er nad oedd y tri beirniad yn gytûn.

Eisteddfod Genedlaethol Cymru

Daeth tri i’r brig ond roedd anghytuno ymysg y beirniaid meddai Betsan Llwyd.

Ond daethant i benderfyniad fod un dramodydd wedi creu gwaith “gyda syniadaeth fwy uchelgeisiol a heriol yn sail iddi”

Eisteddfod Genedlaethol Cymru

Betsan Llwyd sy’n rhoi’r feirniadaeth ar ran ei chyd feirniaid Sarah Bickerton ac Alun Saunders – fe gawson nhw 19 o sgriptiau gyda’u safon yn amrywio, sy’n nifer calonogol iawn, meddai.

Eisteddfod Genedlaethol Cymru

Yn beirniadu Y Fedal Ddrama mae Sarah Bickerton, Betsan Llwyd ac Alun Saunders.

Betsan Llwyd sy'n traddodi.

Eisteddfod Genedlaethol Cymru

Rhoddir y fedal am ddrama lwyfan “sydd yn dangos yr addewid mwyaf ac sydd â photensial i’w datblygu ymhellach o gael cydweithio gyda chwmni proffesiynol” .

Mae’r fedal yn cael ei rhoi er cof am Urien William a rhoddir £750 hefyd o Gronfa Goffa Huw Roberts, Pwllheli.

Eisteddfod Genedlaethol Cymru

Nid yw hon yn un o seremonïau Gorsedd y Beirdd felly Carys Edwards, cadeirydd y pwyllgor drama, yw meistres y ddefod.

Mae’r actores Sharon Morgan yn cyd-gyflwyno fel gwestai arbennig yn y seremoni eleni.

Eisteddfod Genedlaethol Cymru

Mae Côr Plant Caerdydd dan ofal Mair Long yn agor y seremoni drwy ganu Ar Lwybrau’r Gwynt gan Rhys Jones.

Ffynhonnell y llun, bbc

Eisteddfod Genedlaethol Cymru

Mae Manon Steffan Ros, enillydd y Fedal Ryddiaith ddoe, wedi ennill y Fedal Ddrama ddwywaith yn y gorffennol, yn 2005 a 2006

Dywedodd ddoe mai dyna wnaeth ei hysgogi i sgrifennu o ddifri.

Eisteddfod Genedlaethol Cymru

Eisteddfod Genedlaethol Cymru

Yn y gorffennol nid oedd drama fuddugol y gystadleuaeth hon bob amser yn cael ei llwyfannu ar ôl ennill ond mae drama fuddugol Ynys Môn 2017, Milwr yn y Meddwl gan Heiddwen Thomas, yn cael ei pherfformio yn Theatr y Maes drwy’r wythnos hon.

Eisteddfod Genedlaethol Cymru

Mae bardd, nofelydd, llenor a cherddor wedi eu gwobrwyo hyd yma ar lwyfan yr Eisteddfod Genedlaethol.

Ond cyfle i’r dramodwyr serennu yw hi heddiw, os bydd teilyngdod, ym mhrif seremoni’r dydd yn Theatr Donald Gordon yng nghrombil Canolfan y Mileniwm, a hynny am 14:30.

Eisteddfod Genedlaethol Cymru