91Èȱ¬

Mae miloedd o ddisgyblion yng Nghymru yn cael eu canlyniadau TGAU ac eleni fe fydd rhain yn seiliedig ar farn eu hathrawon.

Daw'r newid ar ôl i 42% o ganlyniadau Safon Uwch gael eu hisraddio ar ôl proses safoni.

Wedi protestiadau, beirniadaeth gref a ffrae wleidyddol, fe wnaeth Llywodraeth Cymru dro pedol ochr yn ochr â newidiadau tebyg mewn rhannau eraill o'r Deyrnas Unedig.

Yn gyffredinol mae disgwyl i ganlyniadau TGAU fod yn sylweddol uwch gan na fydd graddau yn cael eu hisraddio.

Cafodd system ei sefydlu i ddarparu graddau ar ôl i arholiadau gael eu canslo yn yr haf oherwydd y pandemig.

Ond cafodd newidiadau eu gwneud ar y funud olaf ar ôl pryderon am annhegwch i ddisgyblion, cyn i'r pwysau cynyddol arwain at drawsnewid y drefn ddydd Llun.

Mae'r Gweinidog Addysg, Kirsty Williams, wedi ymddiheuro'n ddiamod i bobl ifanc Cymru am helyntion y broses ganlyniadau eleni.

Yn ôl yr arfer, bydd disgyblion yn derbyn eu graddau drwy eu hysgol ond oherwydd y pandemig bydd rhai yn cael e-bost yn hytrach nag ymweld â'r ysgol yn bersonol.

Un sy'n disgwyl ei chanlyniadau yw Maisey Evans, disgybl 16 oed o Ysgol Gyfun Gwynllyw ym Mhont-y-pŵl.

Mae'n gobeithio parhau gyda'u hastudiaethau a dilyn cwrs Safon Uwch ym Mathemateg, Cemeg, Bioleg a Gwleidyddiaeth.

"Mae'n mynd i fod yn ddiwrnod hynod o stressful fi'n meddwl. Fi'n teimlo'n eitha nerfus i weld canlyniadau fi ond yn gyffrous hefyd," meddai.

"Mae'r wythnos diwethaf wedi bod yn hollol nightmare fi'n meddwl - mae pawb yn fy mlwyddyn i wedi bod yn stresso mas am fory - mae wedi bod yn dda i weld bod y llywodraeth wedi 'neud yr u-turn yma. Ni gyd yn teimlo'n well nawr.

"Mae'r ffaith bod nhw'n mynd i ddewis yr uchaf o'r canlyniadau yn wych - hynny yw naill ai canlyniad yr algorithm neu canlyniad yr athro.

"Mae'n dda ein bod yn cael y cyfle yna ond efallai yn y dyfodol bydd pobl yn meddwl eu bod yn raddau rhy dda ar gyfer ni," ychwanegodd.

Roedd canlyniadau'r haf i fod i gael eu mesur drwy "safoni" graddau oedd wedi eu cyflwyno gan athrawon.

Roedd rhain yn seiliedig ar gyrhaeddiad y disgybl pe na bai'r arholiadau wedi'u canslo oherwydd haint coronafeirws.

Rydym eisoes yn gwybod bod cyfran y graddau uchaf sydd wedi eu rhoi gan athrawon yn uwch na chanlyniadau llynedd.

Mae Cymwysterau Cymru'n nodi byddai 24.5% yn cael gradd A* neu A, o'i gymharu â 20% yn 2019. Hefyd bydd 73.4% yn cael gradd A * i C, o'i gymharu â 62.4% yn 2019.

Mae'r corff arholi CBAC wedi dadlau y gallai canlyniadau anghyson effeithio ar ddisgyblion y dyfodol.

Ond er gwaetha'r graddau uwch mae Dr Rhian Barrance o Brifysgol Caerdydd yn meddwl ei fod yn bwysig bod y canlyniadau eleni yn cael eu hystyried fel rhai "dilys".

"Mae lot wedi bod yn dweud sut y dylen ni ymddiried mewn graddau ma' athrawon wedi penderfynu a ma' lot o dystiolaeth bod athrawon yn gallu rhoi graddau dilys i ddisgyblion," meddai.

"Allech chi ddadlau eu bo nhw'n fwy dilys na graddau mae disgyblion yn cael mewn arholiadau er enghraifft, achos bod arholiadau'n ddwy awr - mewn un diwrnod - ac mae gan athrawon wybodaeth dros yr hir dymor am sut ma disgyblion yn gwneud.

"Felly mae'n bwysig iawn bo ni ddim yn gweld y graddau eleni'n ddiwerth a bo ni'n ymddiried yn y graddau mae athrawon wedi rhoi i ddisgyblion."

Beth fydd yn ei olygu i ddisgyblion?

Bydd yr ymateb i'r canlyniadau yn llawn ar ein llif newyddion byw yn ystod y bore.