91Èȱ¬

Gallai cannoedd o fyfyrwyr oedd mewn gofal neu'n byw i ffwrdd o'u teuluoedd orfod gadael y brifysgol oherwydd y pandemig coronafeirws.

Dyna rybudd elusen Unite Foundation, sy'n dweud bod swyddi'n brin ac nad yw'r myfyrwyr hynny'n gallu dibynnu ar symud adref at "fanc mam a dad".

Maen nhw eisiau i Gymru a Lloegr efelychu grant brys fel sydd wedi'i gynnig yn yr Alban.

Mewn ymateb dywedodd Llywodraeth Cymru eu bod wedi cynnig y "pecyn cymorth i fyfyrwyr mwyaf hael yn y DU".

Ychwanegodd Llywodraeth y DU eu bod wedi darparu £23m ar gyfer cronfa caledi myfyrwyr ym mis Mehefin a Gorffennaf.

Yn ôl ffigyrau o fis Rhagfyr gan y Cwmni Benthyciadau Myfyrwyr, roedd tua 340 o fyfyrwyr yng Nghymru wedi colli cyswllt â'u teuluoedd.

Gall hynny fod am sawl rheswm, gan gynnwys trais teuluol, anghydweld ar werthoedd, a phobl ifanc ddim yn cael eu derbyn am eu rhywioldeb.

Fe aeth Stacey Watson, 20, i mewn i ofal maeth pan oedd hi'n 12 oed, ac fe wnaeth elusen Fabric o Abertawe ei helpu i sicrhau lle yn y brifysgol yn astudio gofal mamolaeth.

Mae hi wedi bod yn gweithio i gynnal ei hun drwy ei hastudiaethau, ac yn dweud ei bod hi'n lwcus fod dal ganddi swydd yn ystod y pandemig.

"Heb y gefnogaeth deuluol, allwch chi ddim gweld neb, gwneud unrhyw beth, a 'dych chi ar eich pen eich hun," meddai Stacey.

"Ie, mae gennych chi amser i astudio ond 'dych chi hefyd yn meddwl, sut allai fforddio i siopa bwyd wythnos 'ma neu wythnos nesa' os allai ddim gweithio i gael yr arian yna?"

Mae ymchwil eisoes yn dangos bod y myfyrwyr hyn yn fwy tebygol o stopio'u hastudiaethau, yn ôl cyfarwyddwr yr elusen Eluned Parrott, ac mae'r pandemig ond wedi gwaethygu hynny.

"Pan wnaeth pawb arall bacio lan a gadael y campws, doedd rhai pobl methu mynd adref achos doedd ganddyn nhw nunlle i fynd," meddai.

"Yn gyffredinol, mae'r rhan fwyaf o lefydd fyddai fel arfer yn cyflogi myfyrwyr hefyd wedi cau. Felly mae'n wasgfa o ddau gyfeiriad."

Ychwanegodd: "Does dim llawer o lefydd eraill ganddyn nhw i droi."

Dywedodd Ms Parrott fod rhai'n gorfod cysgu ar soffas, mynd i ragor o ddyled, neu adael y brifysgol yn gyfan gwbl.

Doedd cronfeydd caledi prifysgolion, sydd fel arfer yn un taliad o ychydig gannoedd o bunnoedd, ddim chwaith yn ddigon i wneud gwahaniaeth, meddai.

Dywedodd llefarydd ar ran Llywodraeth Cymru fod ganddynt y pecyn cymorth i fyfyrwyr mwyaf hael yn y DU, gan gynnwys grantiau o hyd at £10,124 i bobl sy'n gadael gofal.

"Ni yw'r unig wlad yn Ewrop gyfan sy'n darparu grantiau a benthyciadau o flaen llaw ar gyfer costau byw i fyfyrwyr israddedig ac uwchraddedig llawn amser a rhan amser," meddai.

Dywedodd llefarydd ar ran Adran Addysg Llywodraeth y DU: "Er mwyn helpu'r rheiny sydd fwyaf mewn angen, rydyn ni wedi gweithio gyda'r Swyddfa Myfyrwyr i helpu prifysgolion i ddefnyddio'r £23m y mis ar gyfer Mehefin a Gorffennaf tuag at gronfeydd caledi myfyrwyr."