Da yw tri...
Peth da di Wikipedia! Os ydych chi eisiau canllaw i'r ffordd y bydd yr etholiad i ddewis olynydd Rhodri yn gweithio mae'n werth cael cipolwg ar yr hyn y mae "llyfr mawr y we" yn dweud am yr yn yr Alban yn 2008.
Mewn gwirionedd roedd y sefyllfa'n rhyfeddol o debyg i'r sefyllfa yng Nghymru ar hyn o bryd. Roedd 'na dri ymgeisydd gyda chefnogaeth weddol gyfartal ymhlith aelodau Holyrood. Y tri oedd Iain Gray (13 enwebiad), Cathy Jamieson (12) ac Andy Kerr (10). Cymharwch hynny a'r enwebiadau tebygol yng Nghymru; Edwina Hart (9/10) Carwyn Jones (9/10) a Huw Lewis (6).
Mae'r coleg etholiadol Llafur wedi rhannu'n dair rhan; un i aelodau unigol, un i aelodau seneddol/aelodau cynulliad ac un i aelodau o gyrff sy'n gysylltiedig â'r blaid (yr undebau yn bennaf). Mae pleidlais pob adran yn cynrychioli traean o'r coleg ac mae'r etholiad ym mhob adran ar sail un aelod-un bleidlais gan ddefnyddio cyfundrefn AV.
Fel Edwina Hart roedd gan Cathy Jamieson gefnogaeth gref ymhlith yr undebau. Yn wir fe enillodd hi'r adran honno o'r coleg. Serch hynny, Iain Gray oedd yn fuddugol yn y pendraw a hynny i raddau helaeth oherwydd ei gryfder yn adran yr aelodau etholedig.
Y broblem i Cathy Jamieson oedd hyn. Er bod aelodau Holyrood wedi ei rhannu'n weddol gyfartal rhwng yr ymgeiswyr roedd aelodau San Steffan yn ffafrio Mr Gray o fwyafrif llethol.
Ar hyn o bryd mae'r un broblem yn wynebu Edwina. Ac eithrio Paul Murphy a Don Touhig efallai prin yw'r gefnogaeth seneddol iddi y tu fas i Orllewin Morgannwg. Y ffaith blaen yw nad yw'r gweinidog iechyd yn boblogaidd iawn ymhlith Aelodau Seneddol. Ar y llaw arall mae deiliaid San Steffan yn parchu Andrew Davies.
Ai ymdrech i weld sawl Aelod Seneddol y mae'n bosib eu troi yw sylwadau diweddar Andrew? Ai ar sail y niferoedd hynny y bydd Edwina yn penderfynu p'un ai i sefyll ai peidio? Os felly dyw e ddim yn sicr eto mai tri fydd yn y ras. Cofiwch hefyd fe fyddai 9/10 + 6 yn y cynulliad yn help!
Golygydd Materion Cymreig y 91Èȱ¬ yn blogio'n rheolaidd ar faterion gwleidyddol Cymru.
