| ![Legacies - Canolbarth Cymru](/staticarchive/a355b0bf5dfcd07807f294f80e021e39dfdaeda1.gif) |
![](/staticarchive/317496a096d6c86486a71d4521994bcd171a6bb3.gif) |
![](/staticarchive/317496a096d6c86486a71d4521994bcd171a6bb3.gif) |
![](/staticarchive/317496a096d6c86486a71d4521994bcd171a6bb3.gif) |
![Myths and Legends](/staticarchive/c5b64c709e6dd528851f55d52e2ca159777692a7.gif) | ![](/staticarchive/317496a096d6c86486a71d4521994bcd171a6bb3.gif) | ![](/staticarchive/317496a096d6c86486a71d4521994bcd171a6bb3.gif) | ![](/staticarchive/4da81475bce87e85d2d169dd1862a5cb017a775c.gif) |
Cantre'r Gwaelod - Tir Coll Cymru |
![](/staticarchive/c330d17371c90d83e5c0e60047fc98ea6c9e45bd.gif) |
![’Goredi' neu drap pysgod rhwng Aberarth ac Aberaeron, a oedd yn eiddo ar un adeg i Gwyddno Garanhir?](/staticarchive/9d4be5e628c456849feeb61073ac80ac84edca95.jpg) © Roy Carpenter | Mae sawl fersiwn o'r un stori mewn bodolaeth i egluro sut y daeth yr ardal hon i gael ei hawlio gan y môr. Tan tua'r 17eg Ganrif, enwyd y tir coll yn 'Maes Gwyddno'. Mae'r chwedl gynnar hon yn adrodd i'r tir gael ei foddi pan ganiataodd offeiriades ffynnon y tylwyth teg i'r dðr orlifo.
Ond mae'r chwedl sy'n gyfarwydd heddiw yn galw'r tir yn Cantre'r Gwaelod, - yn ymestyn rhyw 20 milltir i'r gorllewin o'r arfordir presennol i mewn i'r hyn a elwir heddiw yn Fae Ceredigion, a châi ei reoli fel rhan o Deyrnas Meirionydd gan Gwyddno Garanhir, a anwyd tua 520 OC.
Dywedir bod y tir hwn yn hynod ffrwythlon, gymaint felly nes yr ystyriwyd un erw yma yn werth pedair erw yn unrhyw le arall. Y broblem oedd bod y tir yn dibynnu ar forglawdd i'w amddiffyn rhag y môr. Roedd llifddorau yn y morglawdd a gâi eu hagor ar lanw isel i ddraenio dwr o'r tir, a’u cau wrth i'r llanw godi.
Eich sylwadau
| |
Argraffu tudalen |
![](/staticarchive/317496a096d6c86486a71d4521994bcd171a6bb3.gif) | ![English](/staticarchive/6b52237eabc927cf5d1bbc9957b8d6756002d9ad.gif) | ![](/staticarchive/317496a096d6c86486a71d4521994bcd171a6bb3.gif) | ![](/staticarchive/317496a096d6c86486a71d4521994bcd171a6bb3.gif) |
Archive
Look back into the past using the Legacies' archives. Find nearly 200 tales from around the country in our collection.
Read more > |
| ![](/staticarchive/317496a096d6c86486a71d4521994bcd171a6bb3.gif) | ![](/staticarchive/317496a096d6c86486a71d4521994bcd171a6bb3.gif) |
![Internet Links](/staticarchive/02720e2528146a9fe7a81e33f88dc6a4eb8de93f.gif)
![](/staticarchive/4496333f8323ebca9b48df4987d4d92777bcab43.gif) |
|
![](/staticarchive/4496333f8323ebca9b48df4987d4d92777bcab43.gif) |
|
![](/staticarchive/4496333f8323ebca9b48df4987d4d92777bcab43.gif) |
|
Nid yw'r 91热爆 yn gyfrifol am gynnwys safleoedd gwe allanol. |
| ![](/staticarchive/317496a096d6c86486a71d4521994bcd171a6bb3.gif) | ![](/staticarchive/317496a096d6c86486a71d4521994bcd171a6bb3.gif) |
| ![](/staticarchive/317496a096d6c86486a71d4521994bcd171a6bb3.gif) | ![](/staticarchive/317496a096d6c86486a71d4521994bcd171a6bb3.gif) |
![Related Stories](/staticarchive/1badd8bfb73dbf34acae4126c1c027fc8e0fd510.gif)
| ![](/staticarchive/317496a096d6c86486a71d4521994bcd171a6bb3.gif) |
|