91�ȱ�

Mae abaty yng Nghymru wedi comisiynu adolygiad annibynnol i honiadau hanesyddol o gam-drin plant yn rhywiol.

Ers blynyddoedd mae Kevin O'Connell wedi ymgyrchu am ymchwiliad i honiadau ganddo ef ac eraill sy'n dweud eu bod wedi eu cam-drin ar Ynys Bŷr, ar arfordir Sir Benfro.

Mae'r Tad Jan Rossey, arweinydd newydd yr abaty Sistersaidd, bellach wedi cyhoeddi ei fod wedi comisiynu Jan Pickles OBE i arwain "adolygiad trylwyr", ac mae hefyd wedi penodi cyn-Ddirprwy Gomisiynydd Plant Cymru, Maria Battle, fel arweinydd diogelu newydd.

Dywedodd y Tad Jan: “Yn yr un modd â llawer o sefydliadau eraill, mae Ynys Bŷr, yn y gorffennol, wedi derbyn honiadau yn ymwneud ag aelodau o’r gymuned o fynachod am eu hymddygiad tuag at blant.”

“Rydym yn parhau i fod yn ymroddedig i ddarparu amgylchedd diogel gyda gweithdrefnau effeithiol ar gyfer diogelu pawb sy’n ymweld, yn byw neu’n gweithio ar yr ynys.”

Nid oes amserlen ar gyfer yr adolygiad, ond fe fydd y canfyddiadau'n cael eu cyhoeddi.

Wrth ymateb i’r newyddion, dywedodd Mr O’Connell wrth Newyddion S4C fod y cyhoeddiad yn “ddechrau”.

Dywed mai dim ond oherwydd ei flynyddoedd o ymgyrchu a gwaith Ymgyrch Goroeswyr Ynys Bŷr, a sefydlodd ef, mae hyn yn digwydd.

Honnodd dwsinau o bobl iddyn nhw gael eu cam-drin yn rhywiol gan fynach oedd yn byw ar yr ynys.

Bu farw’r Tad Thaddeus Kotik yn 1992 heb wynebu unrhyw gyhuddiadau troseddol i honiadau iddo gam-drin plant rhwng 1977 a 1982.

Cafodd chwech o’i ddioddefwyr honedig eu digolledu gan yr abaty mewn setliad y tu allan i’r llys ym mis Mawrth 2017, ac mae nifer o rai eraill wedi cyflwyno honiadau ers hynny.

Dywedodd yr arweinydd diogelu newydd, Maria Battle, bod yr adolygiad "yn y broses o aros am ganlyniadau".

"Byddwn yn argymell bod y canfyddiadau’n cael eu gwneud yn gyhoeddus.

“Gobaith yr arweinydd newydd yw clywed gan unrhyw un sydd wedi’i effeithio.

“Mae hyn yn rhan o’r broses iacháu.”