91Èȱ¬

Mae crwner wedi cofnodi mai damwain oedd achos marwolaeth bachgen 9 oed ar dir fferm yn y Rhondda.

Bu farw Tomos Rhys Bunford ym mis Medi 2021 ar ôl cael ei daro gan y cerbyd roedd yn teithio ynddo gyda’i deulu.

Roedd wedi mynd gyda’i dad a’i fam, ei frawd hŷn a’i chwaer - oedd yn fabi ar y pryd - o’i fferm yn ardal Ynysybwl ger Pontypridd ychydig filltiroedd i ffwrdd i gae ym Mlaenllechau yng Nghwm Rhondda, lle roedden nhw’n cadw lloi.

Roedd y teulu yn teithio mewn cerbyd Mitsubishi oedd yn tynnu tanc dŵr ar drelar lawr y cae serth pan gollodd ei dad, Rhys Bunford, reolaeth ar y cerbyd.

Fe waeddodd ar ei deulu i neidio allan oherwydd ei fod yn poeni y gallai’r cerbyd lithro lawr y cae a mynd dros glogwyn serth islaw.

Clywodd y gwrandawiad yn llys y crwner ym Mhontypridd bod Tomos wedi neidio allan ond y cafodd ei ddal o dan y cerbyd wrth iddo newid cyfeiriad.

Er gwaetha' ymdrechion parafeddygon a thimau meddygol i’w adfer, bu farw yn y fan a’r lle.

Dywedodd ei fam, Louise Bunford, ei bod hithau wedi cael ei dal o dan y cerbyd gyda'r babi ar ei brest.

Llwyddodd i daflu'r ferch fach at ei mab hynaf, Gethin, cyn iddo ef a'i dad lwyddo i'w rhyddhau hi.

Disgrifiodd wrth y llys sut yr oedden nhw'n credu bod Tomos yn ddiogel, ond ei bod hi wedi sylwi arno yn gorwedd ar y ddaear "fel pêl fach".

Roedd Rhys Bunford yn emosiynol wrth iddo roi tystiolaeth i'r llys.

Dywedodd bod Tomos wrth ei fodd gyda ffermio, a bod ei rieni wedi prynu llo iddo.

"Roedd yn mynd a'r llo am dro ar dennyn ar hyd clos y fferm," meddai.

Bu'n sôn bod ei fab wedi eillio gwallt y llo.

"Roedd yn fachgen doniol, fel 'na," meddai.

"Os oedd e'n dawel, roedden ni'n gwybod ei fod yn gwneud rhyw ddrygioni."

Dangosodd tystiolaeth feddygol bod Tomos wedi marw o anafiadau i’w frest a’i abdomen, ac fe gofnododd crwner cynorthwyol de Cymru, Gavin Knox, ei fod wedi marw’n ddamweiniol.