'Ofn colli trysorfa wych os gwanhau'r Gymraeg ar S4C'
- Cyhoeddwyd
Mae actores a chyflwynwraig yn dweud ei bod yn poeni am "golli'r drysorfa wych" sydd gan S4C wrth gyfeirio at bwysigrwydd safon y Gymraeg.
Yn ei hunangofiant sy鈥檔 cael ei lansio yr wythnos hon, dywedodd Marged Esli fod angen sicrhau 鈥減arch dyledus i鈥檔 hiaith.鈥
Wrth siarad 芒 rhaglen Post Prynhawn 91热爆 Radio Cymru, ychwanegodd nad oedd hi'n gwybod "i ble mae S4C yn mynd".
Dywedodd llefarydd ar ran S4C ei bod yn bwysig i "Gymraeg cywir, graenus a chlir" gael ei chlywed ond bod "lle i gyfranwyr llai hyderus eu Cymraeg".
- Cyhoeddwyd26 Mai 2023
- Cyhoeddwyd9 Awst 2023
Mae Marged Esli o Ynys M么n wedi bod yn actores flaenllaw ar lwyfan ac ar deledu yn Gymraeg a Saesneg ers degawdau.
Mi ddechreuodd ei gyrfa gyda Chwmni Theatr Cymru cyn ymddangos mewn ffilmiau fel Teisennau Mair - a enillodd wobr am y ffilm orau yn Yr 糯yl Geltaidd - a Madam Wen.
Bu鈥檔 chwarae rhan Nansi Furlong yng nghyfres Pobol y Cwm am flynyddoedd a Sheila Gordon yn Tipyn o Stad hefyd.
Wrth gyhoeddi ei hunangofiant, mae'n codi pwyntiau am yr iaith Gymraeg ar y sianel.
'Ofn colli trysorfa wych'
鈥淒wi ofn i ni golli y drysorfa wych sydd gynnon ni a hefyd mae o mor ofnadwy o bwysig," dywedodd ar Post Prynhawn.
"Gan fod gynnon ni iaith sydd yn medru cael ei datblygu i bob oes, mae鈥檙 eirfa gynnon ni, mae bob dim gynnon ni."
"Ond os nad ydy hi'n cael ei chlywed ac os nad ydan ni鈥檔 defnyddio鈥檙 geiriau dydy鈥檙 genhedlaeth nesa' ddim yn mynd i wybod y gair na lle i鈥檞 roi o," ychwanegodd.
"Dyna sut ydan ni i gyd yn dysgu iaith... iaith sy鈥檔 perthyn i ni a 'dan ni wedi ei dysgu hi gan y bobl sydd wedi dod o鈥檔 blaena' ni.
"Pam da ni 'isio torri鈥檙 llwybr yna sydd wedi bod mor anhygoel am ganrifoedd?鈥
'Os gwanio, yna colli allan'
Mae hi鈥檔 derbyn bod yr iaith ac S4C yn perthyn i bawb.
鈥淥nd,鈥 ychwanegodd, 鈥渙s y gwnawn ni wanio un iaith i edrych ar 么l un o ieithoedd mwyaf poblogaidd y byd 'dan ni鈥檔 mynd i golli allan yn dydan.鈥
Yn yr hunangofiant 'Ro鈥檔 i鈥檔 arfer bod yn rhywun' gan Wasg y Bwthyn mae hi hefyd yn dweud y dylai S4C ystyried ail ddangos rhai o raglenni cynharaf y sianel.
鈥淢ae鈥檔 biti nad ydan ni鈥檔 gallu gweld mwy o hen gynyrchiadau 鈥 nid am eu bod nhw鈥檔 arbennig o wych ond am eu bod nhw鈥檔 rhan o鈥檙 llwybr sydd wedi鈥檔 cario ni i gael ein sianel.
"Weithiau mae鈥檔 rhaid edrych yn 么l i symud ymlaen a dwi ddim yn gwybod yn onest i ble mae S4C yn mynd rwan,鈥 meddai.
'Lle i gyfranwyr llai hyderus eu Cymraeg'
Dywedodd llefarydd ar ran S4C fod Marged Esli "yn codi pwyntiau pwysig yngl欧n 芒 pharhad y Gymraeg a datblygiad yr iaith hefyd.
鈥淢ae鈥檔 bwysig bod Cymraeg cywir, graenus a chlir yn cael ei defnyddio ar raglenni S4C.
鈥淥nd mae lle hefyd i glywed gan gyfranwyr llai hyderus eu Cymraeg.
鈥淓in bwriad yw denu mwy o bobol at S4C er mwyn i鈥檙 Gymraeg fod yn rhan o鈥檜 bywydau, a hybu a chefnogi pobl i ddysgu鈥檙 iaith hefyd.鈥
Bydd llyfr Marged Esli yn cael ei lawnsio yn swyddogol yng Nghanolfan Glanhwfa Llangefni nos Fercher.
Bydd y sgwrs lawn ar gael i'w chlywed ar Post Prynhawn ar 91热爆 Radio Cymru brynhawn Llun.