91Èȱ¬

Mae bron i 20 o gyn-weithwyr ffatri prosesu cig ar Ynys Môn wedi bod yn gweithio ar gynhyrchiad drama newydd sy'n cael ei darlledu ar S4C.

Cafodd 'Bariau', drama am fywyd yn y carchar, ei ffilmio yn Llwyfan 1, Stiwdio Ffilm Aria yn Llangefni.

Ychydig filltiroedd i ffwrdd o'r stiwdio mae hen ffatri 2Sisters, a gaeodd y llynedd gan adael mwy na 700 o bobl yn ddi-waith.

O'r 80 o bobl oedd yn gweithio ar y ddrama, roedd 18 o artistiaid cynorthwyol parhaol yn gyn-weithwyr 2Sisters.

Un o'r rheiny oedd James Mellor, 35, a gollodd ei swydd fel rheolwr gyrru pan gaeodd ffatri 2Sisters.

"Nes i weithio yn y ffatri yna am ddwy flynedd a hanner ac mae gynno fi deulu sy' 'di gweithio yno dros y blynyddoedd," meddai James, trydydd cyfarwyddwr cynorthwyol Bariau.

Yn ôl James, sy'n wreiddiol o'r ardal, roedd gweld y ffatri yn cau wedi "taro'r ynys" a'i phobl yn fawr, yn ogystal â'r busnesau lleol.

Fel rhan o'i waith ar gynhyrchiad Bariau, roedd James wedi gorfod dod o hyd i bobl a'u recriwtio i fod yn y ddrama.

Roedd gweld y set yn cael ei adeiladu gan weithwyr lleol yn "anhygoel", meddai.

"Nath o roi gobaith yn ôl ar yr ynys. Mae Stiwdio Aria was dangos bod mwy i ddŵad i Ynys Môn.

"Drwy'r cynhyrchiad 'da ni 'di rhoi gwaith yn ôl i bobl yn yr ardal."

Mae James yn parhau yn rhan o'r byd drama, gan weithio bellach ar gyfres Rownd a Rownd ar S4C. 

Ei obaith ydy gweld ail gyfres Bariau yn cael ei chomisiynu er mwyn ail-gydio yn ei waith ar y ddrama yn y dyfodol.

"Mae'n rili bwysig i fi 'ŵan i gael gweithio yn y Gymraeg," ychwanegodd.

Ymhlith yr actorion sy'n serennu yn y ddrama mae Gwion Tegid, Adam Woodward, Bill Skinner ac Annes Elwy.

Mae'r ddrama chwe rhan yn dilyn bywyd mewn carchar dwyieithog yng Nghymru a chafodd ei hysgrifennu gan Ciron Gruffydd.

"Mae'r ddrama am y penderfyniadau mae'r cymeriadau yna yn 'neud a chanlyniad y penderfyniadau," meddai.

"Mae pawb yn euog o rywbeth. Mae hynna'n cynnwys ni tu allan a phobl tu fewn i'r carchar."

Prif gymeriad y ddrama ydy Barry Hardy, cymeriad o'r gyfres Rownd a Rownd, sydd bellach yn y carchar.

"O'dd o fel chwarae rôl newydd," meddai Gwion Tegid, sy'n chwarae rhan Barry.

"O'dd rhaid fi gadw yng nghefn fy mhen hanes y cymeriad, wrth gwrs, ond o'dd o fel creu cymeriad newydd, yn enwedig gan fod o mewn sefyllfa newydd hefo pobl newydd o'i gwmpas o."

Mae Rolant Prys Davies yn chwarae cymeriad Ned, un o'r wardeniaid sydd "wedi bod yn y busnes ers blynyddoedd."

Wrth baratoi ar gyfer y ddrama, roedd yr actorion wedi gallu siarad gyda wardeniaid go iawn ynglŷn â'u profiadau nhw, meddai Rolant.

Mae'r ddrama, meddai, yn gyfle i fod "yn bry ar wal o fewn carchar" oherwydd bod y stori wedi ei hysbrydoli gan ddigwyddiadau go iawn.

Er bod y ddrama yn un "anghyfforddus" i wylio ar adegau, mae Rolant yn sôn bod ganddi "densiwn, caru, gwrthdaro a chyfeillgarwch" hefyd fel rhan o'r plot.

Mae o'n disgrifio'r profiad o ffilmio ar Ynys Môn am ddau fis yn un "arbennig" gyda chriw oedd "fatha teulu".

Mae Bariau ar gael i wylio ar 91Èȱ¬ iPlayer.