91Èȱ¬

Mae Cyngor Gwynedd wedi cychwyn y broses o brynu tai preifat a'u rhentu allan, mewn ymgais i fynd i'r afael ag "argyfwng digartrefedd" y sir.

Yn ôl deilydd portffolio tai'r awdurdod, maen nhw wedi prynu wyth cartref ar draws y sir hyd yma, gan gynnwys mewn cymunedau fel Abersoch a'r Bermo.

Ond mae cynlluniau yn barod i brynu mwy - rhan o strategaeth i fynd i'r afael â "heriau sylweddol yn y maes digartrefedd" a chreu tai fforddiadwy.

Mae'n rhan o Gynllun Gweithredu Tai gwerth £77m er mwyn ceisio darparu 1,500 o dai fforddiadwy, sy'n cynnwys tynnu 100 o dai allan o'r farchnad breifat a'u rhentu allan i bobl leol.

Yn ystod cyfarfod diweddar o'r cabinet dywedodd yr aelod dros dai, Craig ab Iago, fod 669 o bobl y sir bellach yn ddigartref - ffigwr a ddisgrifiodd fel "nifer eithriadol" - gyda 211 arall mewn llety dros dro.

Yn ôl Mr ab Iago mae'r cyngor eisoes wedi prynu, neu yn y broses o brynu, tai yn ardaloedd Abersoch, Nefyn, Pwllheli, Llanbedr, Llanberis, Tywyn, Llan Ffestiniog a Bermo.

"Rydym yn gweld mwy o gartrefi yn dod ar y farchnad," meddai.

"Mae 70% o landlordiaid bellach yn dweud eu bod am werthu eu tai. Mae'n dangos pa fath o sefyllfa rydym yn ymdrin â hi bellach.

"Mae'n dilyn diwedd ar reolau Adran 21, lle roedd landlordiaid yn gallu cael gwared ar denantiaid yn gyflym heb unrhyw reswm.

"Rydym wedi gweld cynnydd yn nifer y landlordiaid sy'n gwneud hynny - 169 mewn blwyddyn, 14 mewn mis, sy'n nifer eithriadol.

"Fodd bynnag, rwy'n falch iawn o adrodd bod wyth tÅ· bellach wedi'u prynu, gyda phump arall naill ai'n agos at gael eu cwblhau neu'n amodol ar gontract ac yn nwylo cyfreithwyr.

"Ein bwriad yw gosod y tai ar rent canolradd i berson gyda chysylltiadau lleol ac angen tÅ· o'r fath."

Roedd yr adran hefyd wedi gweithio ar gynllun prydlesu, gan gynnig pecyn cymorth i landlordiaid.

"Mae rhai landlordiaid wedi etifeddu tai ac eisiau helpu pobl leol," meddai.

"Dydyn nhw ddim eisiau gwerthu, gan nad ydyn nhw'n gwybod pwy sy'n mynd i'w cael.

"Mae'r llywodraeth wedi rhoi targed o bedwar tÅ· i ni ar gyfer hyn, ond rydyn ni mewn proses o gael 19 o dai ar y cynllun hwnnw."

Y nod yw cynyddu nifer y tai cyngor drwy symud pobl o lety dros dro i lety parhaol, annog landlordiaid i brydlesu eiddo i'r cyngor am 5-20 mlynedd, a rhent gwarantedig.

"Rydyn ni'n gofyn iddyn nhw weithio gyda ni i gartrefu pobl leol, rydyn ni'n tynnu'r straen allan o'r broses, mae yna incwm gwarantedig yno," meddai.

Roedd y cyngor hefyd yn bwriadu prynu "tir datblygu addas" i ddatblygu ei dai ei hun.

Ychwanegodd Mr ab Iago ei fod hefyd yn annog unrhyw un sydd â chartref neu dir i'w werthu, i gysylltu â'r adran tai ac eiddo.