91Èȱ¬

Mae teithwyr yn wynebu diwrnod arall o drafferthion mawr ar y rheilffyrdd gyda llai o wasanaethau nag arfer yng Nghymru o ddydd Sadwrn tan fore Sul.

Bydd aelodau undeb y gyrwyr trên, Aslef, sy'n gweithio i saith o gwmnïau, ar streic am 24 awr yn sgil anghydfod dros eu cyflogau.

Roedd tua 40,000 o weithwyr rheilffordd sy'n perthyn i undeb yr RMT at streic ddydd Mercher.

Mae Trafnidiaeth Cymru yn rhybuddio y gallai'r streic achosi newidiadau a chanslo gwasanaethau ar fyr rybudd.

Mae'r corff sy'n gyfrifol am wasanaethau trên yng Nghymru yn annog pobl "ond i deithio ar drên os oes rhaid" gan fod llai o deithiau cwmni Great Western Railway rhwng Abertawe a Chasnewydd.

Dywedodd hefyd bod disgwyl i wasanaethau fod yn brysur iawn rhwng Amwythig a Birmingham oherwydd Gemau'r Gymanwlad, a does dim un o drenau cwmni West Midlands Railway yn rhedeg.

Mae'r Rail Delivery Group (RDG), sef corff y cwmnïau rheilffordd, yn cyhuddo'r undeb o amseru'r streic i gyd-fynd â Gemau'r Gymanwlad a dechrau'r tymor pêl-droed newydd i fwyafrif clybiau cynghrair Lloegr.

Yn y Bencampwriaeth ddydd Sadwrn mae Caerdydd yn chwarae gêm gartref yn erbyn Norwich ac Abertawe'n teithio i Rotherham. Yn Adran Dau mae Casnewydd oddi cartref yn erbyn Sutton United.

"Rydym yn wirioneddol siomedig bod arweinwyr Aslef wedi penderfynu achosi mwy fyth o ansicrwydd a thrafferthion i deithwyr a busnesau mewn wythnos sydd eisoes wedi gweld streic gan yr RMT," meddai cadeirydd yr RDG, Steve Montgomery.

"Bydd teithiau penwythnos miliynau o deithwyr yn cael eu hamharu," meddai Mr Montgomery, "yn enwedig y rheiny sy'n gweithio, neu'n mynd i Gemau'r Gymanwlad neu gêm bêl-droed gyntaf y tymor."

Dywed yr RDG bod modd i bobl sydd ddim yn gallu teithio ddydd Sadwrn ddefnyddio'u tocynnau hyd at 2 Awst.

Mae Mr Montgomery wedi estyn gwahoddiad agored i arweinwyr Aslef gwrdd ag ef i gynnal "trafodaethau ystyrlon" i ddatrys yr anghydfod.

"Dylen nhw ganslo [y streic] a siarad gyda ni yn hytrach," meddai.

Mae'n fwriad gan Aslef a'r RMT i gynnal mwy o streiciau fis nesaf wrth i'r anghytuno barhau dros gyflogau, swyddi ac amodau.

"Cam olaf un yw streiciau, wastad," meddai Mick Whelan, ysgrifennydd cyffredinol Aslef.

"Dydyn ni ddim eisiau creu anhawster i deithwyr... a dydyn ni ddim eisiau colli arian trwy fynd ar streic.

"Ond rydym wedi ein gorfodi i'r sefyllfa yma gan y cwmnïau, sy'n dweud eu bod nhw'n cael eu gorfodi i hyn gan y llywodraeth Geidwadol."

Dywedodd bod llawer o'i aelodau heb gael codiad cyflog ers 2019, sy'n gyfystyr â thoriad cyflog, mewn gwirionedd, i'r gyrwyr yng nghyd-destun yr economi.

"Rydym eisiau codiad yn unol â chostau byw. Rydym eisiau gallu prynu, yn 2022, yr hyn roedden ni'n gallu prynu yn 2021," meddai Mr Whelan.

"Dyw e ddim yn afresymol i ofyn wrth eich cyflogwr sicrhau nad ydych chi'n dlotach am dair blynedd yn olynol."

Honnodd Mr Whelan hefyd bod cwmnïau rheilffordd wedi "gorelwa" yn y tair blynedd ddiwethaf, gan gyfeirio at "elw mawr, difidendau i gyfranddalwyr, a chyflogau mawr i reolwyr".

"Bydd teithwyr yn rhwystredig bod eu cynlluniau, unwaith yn rhagor, yn cael eu tarfu," meddai Anthony Smith, prif weithredwr y corff gwarchod Transport Focus.

"Mae'n hanfodol bod trafodaethau'n parhau i geisio canfod datrysiad sy'n osgoi llusgo teithwyr i'r anghydfod diwydiannol yma o hyd ac o hyd.

"Bydd gwybodaeth yn allweddol gydol yr amhariad. Dylai cwmnïau trên barhau i edrych ar welliannau penodol y gwnaethom eu nodi o streiciau mis Mehefin ynghylch ad-daliadau, iawndal a gwybodaeth glir.

"Byddwn unwaith yn rhagor yn monitro'r effaith ar deithwyr ac ar y rheiny sydd methu teithio."