91Èȱ¬

Bydd profion llif unffordd (LFT) yn parhau i fod ar gael am ddim i bobl yng Nghymru sydd â symptomau coronafeirws tan ddiwedd mis Gorffennaf.

Daw'r cyhoeddiad wedi cynnydd mewn achosion ledled y DU, gyda'r data diweddaraf yn dangos bod gan un o bob 45 o bobl yng Nghymru haint Covid - cynnydd o un o bob 75 yr wythnos flaenorol.

Mae profion LFT am ddim eisoes wedi dod i ben yn Lloegr a'r Alban i'r rhan fwyaf o bobl ac mae profion am ddim yn dod i ben yng Ngogledd Iwerddon ddiwedd mis Mehefin.

Yn y cyfamser, bydd taliadau hunan-ynysu o £500 yn dod i ben yng Nghymru ar 30 Mehefin.

Ond bydd cynllun Gwella Tâl Salwch Statudol Covid-19 yn cael ei ymestyn tan 31 Awst, a hynny i ganiatáu staff gofal cymdeithasol i gadw draw o'u gwaith os ydyn nhw'n profi'n bositif.

Bwriad yr estyniad yw amddiffyn yr unigolion bregus y mae staff gofal cymdeithasol yn gofalu amdanyn nhw.

Ymateb i'r sefyllfa

Dylai argaeledd parhaus profion LFT am ddim i bobl symptomatig "wneud gwahaniaeth" yn ôl Frank Atherton, Prif Swyddog Meddygol Cymru.

"Mae'r llywodraeth yma yn gwbl glir ei bod yn well ganddyn nhw ddileu rheolau a lleddfu'r sefyllfa pan fydd pethau yn gwella.

"Felly pan fydd haint cymunedol yn cynyddu, pan mae cyfraddau'n codi mewn gwirionedd, mae pobl yn dod i niwed mwy difrifol - dyna'r amser i ohirio'r newidiadau hynny.

"A dyna mewn gwirionedd pam ein bod ni wedi penderfynu yng Nghymru i barhau â'r profion ar gyfer pobl sydd â symptomau coronafeirws am fis arall."

Ers diwedd mis Ebrill mae'r ffigyrau diweddaraf yn dangos bod y nifer uchaf o brofion LFT yn dod yn ôl yn bositif.

Roedd 9,406 o brofion positif yn ystod yr wythnos ddiweddaraf, gyda'r nifer uchaf yn parhau i gael eu cofnodi yn y grŵp oedran 40 i 59.

Hyd yn hyn, mae dros 12.5 miliwn o ganlyniadau profion llif unffordd wedi eu cofnodi yng Nghymru ers mis Ionawr y llynedd.

Mae'r Swyddfa Ystadegau Gwladol wedi amcangyfrif fod heintiau wedi codi yng ngwledydd eraill y DU hefyd, a'u bod ar eu huchaf yn Yr Alban.

Dywedodd llefarydd fod y cynnydd yn debygol o gael ei achosi gan heintiau yn yr is-amrywiolion Omicron - BA.4 a BA.5.

Ond yng Nghymru - mae'r amrywiolyn Omicron BA.2 yn fwy amlwg na'r is-amrywiolion BA.4 a BA.5 ar hyn o bryd, yn ôl canlyniadau yn ystod yr wythnos ddiweddaraf.

Dywedodd y Gweinidog Iechyd Eluned Morgan ein bod "ni dal i ddysgu am Covid".

"Ry'n ni dal i ddysgu am yr amrywiolyn newydd yma ac felly mi fydd rhaid i ni addasu wrth fynd ymlaen.

"Yn y dyfodol bydd rhaid i bobl gymryd camau gwirfoddol i amddiffyn eu hunain ac eraill. Dwi'n meddwl bod rhaid i bobl defnyddio synnwyr cyffredin.

"Wrth i'r lefelau godi rhaid bod yn fwy gwyliadwrus - rhaid golchi dwylo yn amlach neu ystyried gwisgo mwgwd os mewn lle llawn pobl y tu mewn ac yn sicr gwisgo mwgwd pan yn mynd i ysbytai neu ardaloedd gofal."