91Èȱ¬

Mae cynulleidfaoedd a pherfformwyr yng Nghymru sydd wedi ysu i ddychwelyd i wyliau mawr ar ben eu digon wrth i ŵyl y Dyn Gwyrdd ddigwydd y penwythnos yma.

Cafodd yr ŵyl ym Mharc Cenedlaethol Bannau Brycheiniog ei chanslo yr haf diwethaf o ganlyniad i gyfyngiadau coronafeirws.

Ond gyda'r rheolau nawr wedi'u llacio yng Nghymru, mae'r trefnwyr yn paratoi i groesawu miloedd o bobl yn ôl i'r safle ym Mhowys i weld perfformwyr fel Caribou, Fontaines D.C. a Mogwai.

Dyma'r ŵyl fawr gyntaf i ddigwydd heb amodau Covid-19 yng Nghymru ers dechrau'r pandemig.

Dechreuodd Gŵyl y Dyn Gwyrdd yn 2003 fel gŵyl annibynnol yn hybu artistiaid ym meysydd cerddoriaeth, comedi a llenyddiaeth.

Mae bellach wedi tyfu i fod yn un o wyliau mwyaf Cymru gyda 25,000 o bobl a mwy na 150 o berfformwyr yn mynychu pob blwyddyn.

Eleni, roedd pryderon byddai'r ŵyl yn cael ei chanslo am yr eildro wrth i gyfyngiadau Covid-19 barhau yng Nghymru.

Ond gyda'r rhan fwyaf o reolau nawr wedi'i llacio, mae gan perfformwyr y cyfle i chwarae o flaen torfeydd llawn yr ŵyl unwaith eto.

Un o'r perfformwyr yma yw Melin Melyn, sydd wedi treulio mwyafrif o'u tair blynedd fel band wedi'u rhwystro gan y cyfnodau clo.

Dywedodd y canwr Gruff Glyn bod eu set ddydd Sadwrn yn hynod o bwysig iddyn nhw.

"Ni jyst yn ysu i gael chwarae yn fyw eto," meddai.

"Y Dyn Gwyrdd fydd y tro cyntaf i ni chwarae efo'n gilydd yn fyw yn iawn ers Mawrth 2020."

Nid cyfle i chwarae'n fyw eto yn unig yw hwn i Melin Melyn, ond hefyd carreg filltir bwysig i'r band.

"I fod yn hollol onest, Dyn Gwyrdd oedd y rheswm nes i ddechrau'r band," dywedodd Gruff.

"Dwi 'di bod i'r ŵyl cwpwl o weithiau... dwi jyst yn teimlo mor gartrefol 'ma ac o'n i'n cofio meddwl bod rhaid i fi gyfrannu'r i'r ŵyl 'ma rhywsut.

"A dyna sut 'nath y band ddechrau... mae'n fraint aruthrol, ni'n andros o gyffrous a jyst methu aros rili."

'Rili edrych 'mlaen'

Mae'n gyfle hefyd i berfformwyr profiadol chwarae'r ŵyl unwaith eto.

Mae Esyllt Sears yn gomedïwraig o Aberystwyth ac wedi dweud bod y flwyddyn a hanner diwethaf wedi bod yn heriol.

"Pan dwyt ti methu perfformio, mae'n effeithio ar y ffordd ti'n gallu datblygu dy ddeunydd, dy set, dy lais," meddai.

"Felly mae wedi bod yn gyfnod anodd iawn o ran methu gallu 'neud hynny, achos dim ond hyn a hyn o berfformiadau yn y tÅ· mae'r ci yn fodlon dioddef."

Mae Esyllt eisoes wedi perfformio yn y Dyn Gwyrdd, ond dywedodd fod y cyfle i ddychwelyd yn un arbennig.

"Dwi mor gyffrous! Pan ges i'r alwad yn gofyn a o'n i eisiau 'neud e, nes i ddim gofyn am unrhyw fanylion, nes i ddim gofyn pwy arall sydd ar y bill, nes i jyst dweud ie plîs," dywedodd.

"O'n i heb fod nes i fi berfformio yno cwpwl o flynyddoedd yn ôl, a nes i jyst cwympo mewn cariad gyda'r ŵyl felly dwi methu aros."

Nid yn unig perfformwyr sy'n gyffrous am y penwythnos i ddod.

Mae Elena Clarke yn mynychu gwyliau yn aml, ac yn edrych ymlaen mynd i'r Dyn Gwyrdd ar ôl ei fethu yr haf diwethaf.

"Ma'n cyfle i droi off, i feddwl am bethau gwahanol, i fynd rhywle lle mae pawb mwy neu lai yn hapus, mae pawb yn joia eu hunain," meddai.

"Fi 'di cyffroi, fi rili wedi cyffroi," ychwanegodd.

Mae Elena, o Gaerdydd, hefyd yn meddwl bod yr ŵyl yn cael effaith bositif ar Gymru.

"Mae mor dda i gael rhywbeth fel Dyn Gwyrdd yng Nghymru, a dwi hefyd y caru bod nhw wastad yn cael perfformwyr sy'n siarad Cymraeg a hybu'r iaith," dywedodd.

"Ma' mor bwysig i ddiwylliant Cymru a Chymru ei hunain."

Mae Gŵyl y Dyn Gwyrdd yn digwydd rhwng 19-22 Awst ym Mharc Glanusk