91Èȱ¬

Wrth i nifer yr ail dai gynyddu yng Ngwynedd, dywed y cyngor sir mai'r bwriad yw codi premiwm y dreth cyngor arnynt hyd at 100%.

Ddydd Llun yw'r diwrnod olaf i gyflwyno sylwadau wrth i'r cyfnod ymgynghori ddod i ben.

Mae dros 7,000 o ail gartrefi yng Ngwynedd, sydd gyfystyr â mwy nag 11% o holl dai y sir.

Mae Cyngor Gwynedd wedi gosod premiwm treth cyngor o 50% ar yr eiddo yma ers Ebrill 2018, ond mae gwaith ymchwil a gomisiynwyd gan gabinet y cyngor ar reoli'r defnydd o dai fel cartrefi gwyliau yn dangos fod y nifer yn parhau i gynyddu yn y sir.

Mae Llywodraeth Cymru wedi rhoi'r grym i gynghorau godi swm ychwanegol o hyd at 100% dros lefel safonol treth cyngor ar eiddo o'r fath.

Bwriad yr ymgynghoriad cyhoeddus oedd rhoi cyfle i drigolion leisio barn ar a ddylid cyflwyno cyfradd uwch o dreth cyngor ar ail gartrefi a thai gwag.

Ddydd Gwener : "Yr ydym yn ymwybodol iawn o bryder cynyddol mewn rhai rhannau o Gymru am effaith ail gartrefi ar gymunedau, mynediad at dai a fforddiadwyedd, ac effaith hyn oll ar y Gymraeg.

"Mae Llywodraeth Cymru eisoes wedi cymryd camau pendant - gan roi hyblygrwydd sylweddol i awdurdodau lleol ddefnyddio nifer o wahanol gynlluniau Llywodraeth Cymru, gan gynnwys y Grant Tai Cymdeithasol, i helpu i fynd i'r afael â'u hanghenion tai lleol.

"Ni yw'r unig weinyddiaeth yn y DU sydd wedi caniatáu i bremiwm treth cyngor gael ei godi ar ail gartrefi."

Dywedodd hefyd ei bod yn ymwybodol o honiadau bod rhai perchnogion yn camddefnyddio'r system "wrth iddynt restru eu heiddo fel llety hunanarlwyo annomestig er mwyn osgoi talu premiymau'r dreth gyngor".

Ond yn ôl arweinydd Plaid Cymru Gwynedd, y Cynghorydd Dyfrig Siencyn "mae'r llywodraeth yn llusgo ei thraed ac mae angen gweithredu ar frys".

"Yn y tymor byr gallai'r llywodraeth gyfarch y sefyllfa gywilyddus ac yn wir, anfoesol, bod perchnogion ail gartrefi yn gallu osgoi talu treth o unrhyw fath ar eu heiddo.

"Mae'n amddifadu awdurdodau lleol rhag defnyddio'r adnodd i greu tai i bobl leol yn lle'r rhai a gollwyd. Mae'n gyfwerth â £5.2m bob blwyddyn yng Ngwynedd yn unig," meddai Mr Siencyn.

"Mae'n ymddangos eu bod yn barod i ganiatáu tywallt miliynau o bunnoedd i bocedi y goludog a'r breintiedig ar draul y trethdalwyr lleol a'r rhai sy'n methu prynu cartref cyntaf hyd yn oed.

"Waeth i ni heb â chael yr hawl i godi premiwm ar ail gartrefi os oes modd osgoi talu treth o gwbl."

Bydd Cyngor Gwynedd yn penderfynu ar y polisi dros y misoedd nesaf.

Dywedodd y Cynghorydd Ioan Thomas, Aelod Cabinet Cyllid Cyngor Gwynedd: "Mae gwaith ymchwil diweddar yn dangos fod sefyllfa tai gwyliau yn fater o argyfwng a'i bod hi bron yn amhosib i lawer iawn o bobl Gwynedd gael troed ar y farchnad dai - boed hynny i brynu neu rentu cartref.

"Mewn gwirionedd, ar hyn o bryd, mae prisiau tai uchel oherwydd y galw am unedau gwyliau ac ail gartrefi yn gwthio prisiau ymhell y tu hwnt i afael pobl leol mewn llawer iawn o gymunedau Gwynedd.

"Ers Ebrill 2018, mae'r Cyngor wedi codi 50% yn ychwanegol o dreth cyngor ar berchnogion ail gartrefi a thai gwag, gyda'r arian yma yn cael ei glustnodi ar gyfer cynlluniau tai sy'n cefnogi pobl Gwynedd i gael mynediad i dai addas yn ein cymunedau."