91Èȱ¬

Mae Prif Weinidog Cymru wedi cyhuddo gwleidyddion Ceidwadol yn y gogledd o annog pobl i beidio â dilyn rheolau Covid-19.

Daeth mesurau llymach i rym yn rhan helaeth o'r rhanbarth yr wythnos ddiwethaf yn sgil cynnydd yn achosion Covid-19.

Anfonodd holl Aelodau Seneddol ac Aelodau o'r Senedd Ceidwadol sy'n cynrychioli gogledd Cymru lythyr yn gwrthwynebu cyfyngu "anghymesur" ar deithio yn siroedd Conwy, Dinbych, Y Fflint a Wrecsam.

Yn ystod sesiwn wythnosol Holi'r Prif Weinidog ddydd Mawrth, dywedodd Mark Drakeford bod y feirniadaeth yn y llythyr yn "warthus".

Ond mae ymateb Mr Drakeford yn "hurt", yn ôl un o'r Ceidwadwyr a lofnododd y llythyr.

Yn ddiweddarach, methodd cyfyngiadau llymach yng Nghaerdydd, Abertawe a thair sir arall yn ne Cymru ag ennill cefnogaeth y gwrthbleidiau mewn pleidlais yn y Senedd.

Mae cefnogaeth aelodau Llafur yn cadw'r cyfyngiadau yn eu lle, ond dywedodd y Ceidwadwyr nad oedd gweinidogion wedi cyfiawnhau'r angen am y cyfyngiadau. Roedd Plaid Brexit hefyd yn gwrthwynebu'r rheoliadau tra bod Plaid Cymru yn ymatal.

Eglurodd Mr Drakeford mai 50 achos coronafeirws i bob 100,000 o'r boblogaeth oedd trothwy Llywodraeth Cymru o ran cyflwyno mesurau lleol pellach.

Dywedodd eu bod "heb gyrraedd trothwy'r 50 eto pan wnaethon ni weithredu yng ngogledd Cymru", ond bod beirniadaeth y Ceidwadwyr yn annheg, serch hynny.

"Roedd yn gwbl amlwg i unrhyw un oedd yn astudio'r ffigyrau fod gogledd Cymru ar ei ffordd i'r trothwy yna, ac yn anffodus mae ymhell heibio hynny erbyn heddiw," meddai.

Awgrymodd arweinydd y grŵp Plaid Brexit, Mark Reckless y dylai Mr Drakeford beidio "disgrifio pobl yn warthus, dim ond oherwydd bod, yn yr achos hwn, aelodau Ceidwadol yng ngogledd Cymru, â barn wahanol i chi am y cyfyngiadau coronafeirws".

Ond fe ymatebodd y Prif Weinidog trwy fynd ymhellach yn ei feirniadaeth o'r gwleidyddion Ceidwadol dan sylw.

"Roedd y llythyr a gafodd ei gyhoeddi… yn anogaeth i bobl yng ngogledd Cymru i beidio dilyn y gyfraith sydd wedi ei phasio yma yng Nghymru," dywedodd.

"Ac rwy'n meddwl bod hynny, gan bobl sy'n gosod deddfau, yn warthus, oherwydd fe wnaeth annog [y cyhoedd] i feddwl fod y cyfyngiadau sydd gyda ni mewn grym ar bobl yng ngogledd Cymru yn ddiangen a heb gyfiawnhad.

"Doedd dim o hynny yn wir, ac mae'n tanseilio parodrwydd pobl eraill sydd eisiau gwneud yn siŵr eu bod yn cyfrannu i'r achos."

Gan ddisgrifio sylwadau Mr Drakeford yn rhai "hurt", dywedodd un o lofnodwyr y llythyr, AS Gorllewin Clwyd, David Jones bod rhai o'r cyfyngiadau teithio'n "bisâr".

Dywedodd: "Er enghraifft, pam bod hi'n dderbyniol i rywun o Fae Cinmel yrru 30 milltir i Gerrigydrudion, ond nid 200 llath i'r Rhyl?"

Ychwanegodd bod angen iddo wneud mwy i helpu "busnesau sydd methu gweithredu a gweithwyr sy'n colli eu swyddi" yn hytrach na "rhoi pryd o dafod i bobl sy'n codi cwestiynau rhesymol ynghylch ei gyfyngiadau".