91Èȱ¬

Mae Iwan Murley Roberts o Gaerdydd yn dathlu ei Sul y Tadau cyntaf, wedi i'w wraig, Elin, roi genediaeth i ferch fach ddeufis yn ôl.

Sut beth oedd dod yn dad am y tro cyntaf, tra fod y byd i gyd ynghanol pandemig?

Mae Greta Marged yn fabi lockdown go iawn, wedi ei geni 18 Ebrill, a 'dan ni wrth ein boddau.

Mae hi 'di bod yn gyfnod rhyfedd iawn. O'ddan ni wedi dechrau'r broses o gael gwersi NCT, a chyfarfod pobl eraill, a dysgu; fel mamau, sut i roi genedigaeth, ac fel tadau, sut i gefnogi'r fam. Ond 'nath hynny ddod i ben yn eitha' cyflym pan ddaeth y lockdown i mewn, ac oedd y sesiynau yna ar-lein wedyn trwy Zoom.

Wedyn cyfyngiadau i'r ward maternity 'nath gau am gyfnod oherwydd salwch yn Ysbyty'r Heath. Wedyn o'dd rhaid gwneud cynlluniau i'r enedigaeth ddigwydd ar y ward consultant. O'dd y gwersi NCT yn sôn am bwll geni yn y stafelloedd a'r ffordd 'sach chi'n licio i'r babi gael ei eni... ond efo'r consultant, mae o lot mwy meddygol.

Ac o'dd 'na gyfyngiadau efo fi. O'n i wedi bod i bob sgan efo Elin hyd at y pwynt yna, ond o pan ddaeth lockdown mewn, doedd hynny ddim yn bosib. O'dd rhaid i mi ei dreifio hi i'r Heath, ac wedyn aros yn y car. Os oedd angen trafod rhywbeth, o'ddan ni'n cael sgwrs fideo fel mod i'n gallu siarad efo'r meddyg oedd yn sbïo ar y sgan!

Aeth Elin mewn i gael ei inducio. Fel arfer mae'r tad yn gallu bod yna amseroedd ymweld a 'chydig bach mwy, ond oherwydd lockdown, do'n i ddim yn cael bod yna tan munudau olaf yr enedigaeth.

Do'n i ddim yna'n rhy hir, a dweud y gwir, mond 'chydig o oriau. Ond o'n i yna ar gyfer yr enedigaeth, ac o'n i'n gallu bod yna i'w newid hi am y tro cynta', oedd yn hyfryd, a bod yna pan oedd hi'n cael ei bwydo am y tro cynta'. A phan ddaeth yr amser i fynd ag Elin i lawr i'r ward, o'n i'n gorfod gadael.

Oedd o'n anodd i mi, gorfod eu gadael nhw. Rôl y tad mewn genedigaeth yw un cefnogi yn unig - dal llaw, rhoi massage... mae faint 'dach chi'n gallu ei wneud go iawn yn eitha' bach.

Ond gan mod i methu bod yna wedyn, o'n i'n teimlo'n eitha helpless; yn barod i wneud unrhyw beth, ond ddim wir yn gallu gwneud dim byd.

O'n i ddim yn teimlo mod i wedi colli allan, achos o'n i yna am y munudau pwysig, ond o'n i'n teimlo bach yn drist mod i methu helpu ngwraig i yn y cyfnod anodd 'na ar y noson gyntaf.

Amser cinio dydd Sul, ges i'r alwad i ddweud eu bod nhw'n hapus iddyn nhw fynd adref. Do'n i ddim yn cael mynd i mewn, o'n i'n gorfod rhoi'r sêt car wrth ddrws yr uned, un o'r gofalwyr yn ei gymryd o, strapio Greta fewn ac Elin yn cerdded allan efo hi.

Dwi ddim wedi bod yn gweithio felly 'dan ni 'di bod yn lwcus iawn achos o'n i'n gallu bod rownd i helpu llawn amser.

Mae o'n anodd hefyd, a weithiau mae angen cefnogaeth ehangach, teulu a ffrindiau, ond wrth gwrs does yna neb yn gallu dod i'r tŷ - yn enwedig efo fy rhieni i yn Ynys Môn, a rhieni Elin yn y canolbarth ac yn eu 70au.

O siarad efo ffrindiau sydd wedi cael plant, mae Nain a Taid weithiau yn dod i aros am gyfnod i helpu, sy' jyst yn rhoi help llaw a easio'r rhieni fewn, achos mae o'n dipyn o sioc cael babi! Mae pobl yn deud wrtha chi, ond nes i mi brofi o, doedd o ddim wedi sincio mewn!

Ac mae'n debyg ei fod o'n gallu bod yn gyfnod blinedig iawn efo ymwelwyr yn y tÅ· o hyd yn yr wythnosau cynta, a 'dach chi ddim yn cysgu'n iawn a da chi'n gorfod bod yn neis ac yn poleit i bawb! Dydy hynny ddim wedi digwydd i ni, wrth gwrs, er 'swn i wrth fy modd yn cael gweld pobl go iawn.

Dwi'n ôl yn gweithio rŵan, sy'n wych o ran cyflog ond mae'n golygu fod rhaid i Elin gymryd mwy o'r gofalu ymlaen ei hun, ond 'dan ni'n gwneud patrwm shiffts.

Mae Elin yn wych, mae hi gyda Greta yn y nos i fi allu cael noson o gwsg. Dwi'n gofalu amdani cyn gwaith, i roi cyfle i Elin rechargio'i batris, wedyn Elin sydd efo hi o 9-6 a finnau wedi fy nghloi mewn stafell yn gweithio, yna dwi'n cymryd drosodd wedyn.

Y peth anoddaf ydi bod fy rhieni i a rhieni Elin methu ei gweld hi - mae'n dorcalonnus. Er bod technoleg yn wych, dydi o ddim yr un peth â rhoi cwtsh i rywun.

'Dan ni'n gobeithio fydd neiniau a teidiau yn gallu ei gweld hi a gafael ynddi yn fuan iawn, ond 'dan ni jyst yn ymwybodol bod rhaid parhau i fod yn ofalus ac os ydi pethau'n llacio.

Dydy'r un ohonon ni eisiau mynd yn sâl - pwy fasa wedyn yn gofalu am Greta?

Oedd Elin a fi jyst fel cwpl, a rŵan mae yna un bach sy'n ddibynnol arnoch chi, a 'da chi'n fwy ymwybodol wedyn.

Ond mae o'n stori dda i'w deud dydi - babi lockdown. Ymhen ugain mlynedd, fyddwn ni'n deud am y cyfnod yma, ac yn edrych nôl. Er ei fod o'n gyfnod mor ofnadwy, mae 'na rywbeth unigryw wedi digwydd yn ein hoes ni.

Hefyd o ddiddordeb: