91Èȱ¬

Mae mudiad sy'n ymgyrchu yn erbyn tlodi yng Nghymru yn cefnogi galwadau am newid i daliadau Credyd Cynhwysol er mwyn rhoi arian ar frys i bobl sy'n colli gwaith yn sgil pandemig coronafeirws.

Daw'r alwad gan Sefydliad Bevan i gyflymu taliadau budd-dal wrth i Lywodraeth y DU gadarnhau fod nifer y bobl sydd wedi ymgeisio am y Credyd Cynhwysol naw gwaith yn fwy na'r arfer bythefnos ers i'r cyhoedd gael gorchymyn i aros adref.

Mae tua 950,00 o bobl yn y DU wedi ceisio am y budd-dal rhwng 16 a 31 Mawrth, o'i gymharu â'r oddeutu 100,000 arferol mewn cyfnod o bythefnos.

Does dim ystadegau penodol hyd yma ar gyfer Cymru, ond yn ôl yr Adran Waith a Phensiynau mae staff yn ymdopi'n dda dan bwysau aruthrol.

Mae Sefydliad Bevan hefyd yn galw am adael i bobl sy'n methu gweithio gan fod ysgolion ynghau, neu am eu bod yn hunan ynysu, gael hawlio Credyd Cynhwysol.

Dywed eu cyfarwyddwr, Victoria Winckler: "Os yw'r Credyd Cynhwysol am leddfu'r straen o bobl yn colli eu hincwm yn ystod y pandemig coronafeirws, mae angen newidiadau brys.

"Byddai rhoi taliad yn syth i helpu pobl dros dro yn gwneud byd o wahaniaeth, heb fod rhaid iddyn nhw ei dalu nôl am o leiaf chwe mis.

"Mae'r Credyd Cynhwysol yn achubiaeth a nawr yw'r adeg i wneud iddo weithio."

Mae Sefydliad Bevan hefyd yn dweud y dylid cynyddu budd-dal tai i swm cyfartaledd taliadau rhent, fel bod pobl yn gallu aros yn eu cartrefi.

Fel y mae pethau'n sefyll, mae'r lwfans uchaf ond ar yr un lefel â'r rhenti sydd ymhlith y 30% isaf.

Yn ôl y felin drafod annibynnol, y Resolution Foundation, fe ddylid ehangu'r taliadau i bobl sy'n ennill cyflogau canolig, ond sydd wedi colli eu swyddi oherwydd y feirws.

Ychwanegodd y dylai Llywodraeth y DU annog pobl i wneud cais am arian gan fod cynifer ddim yn gwybod y gallan nhw wneud hynny.

Dywedodd prif economegydd y Resolution Foundation, Karl Handscomb mai'r "Credyd Cynhwysol yw rheng flaen ein hymateb i'r argyfwng economaidd yn achos teuluoedd ar gyflogau isel a chanolig.

"Mae angen i'r Llywodraeth sicrhau ei bod yn 'barod am y frwydr' o ran gwneud y gwaith yma."

Ychwanegodd fod, er gwaethaf yr help ariannol "sydd i'w groesawu'n fawr" ar gyfer gweithwyr cyflogedig a hunangyflogedig, "nifer fawr iawn o bobl yn colli eu gwaith ac angen cymorth incwm ar unwaith er mwyn osgoi caledi.

"I'r bobl hyn, bydd Credyd Cynhwysol yn help allweddol."

Mewn datganiad dywed yr Adran Waith a Phensiynau fod yna bwysau aruthrol ar y gwasanaeth gyda'r cynnydd anferthol yn y nifer o geisiadau am y Credyd Cynhwysol.

Ond mae'n dweud fod "y system yn ymdopi'n dda" gyda'r pwysau ychwanegol a bod staff "yn gweithio'n galed iawn i sicrhau'r gefnogaeth y mae pobl ei hangen".

Ychwanegodd: "Rydym yn cymryd camau brys i gynyddu'r capasiti - rydym wedi symud 10,000 o'r staff roedden ni'n eu cyflogi yn barod i helpu ar y rheng flaen ac rydym yn recriwtio rhagor."