91Èȱ¬

Mae Prif Weinidog Cymru wedi dweud mai swm cychwynnol oedd cronfa £10m i helpu cymunedau ymdopi ag effeithiau llifogydd diweddar a bydd angen "sawl gwaith £10m" yn y pen draw.

Daeth sylwadau Mark Drakeford ar ddiwedd cyfarfod arbennig i drafod y difrod a'r trafferthion ar draws Cymru wedi dau benwythnos o dywydd garw.

Bydd awdurdodau lleol sy'n derbyn arian o gronfa llifogydd Llywodraeth Cymru yn cael ei ddefnyddio i roi gostyngiad dros dro i filiau treth preswylwyr a pherchnogion busnes sydd wedi cael eu heffeithio.

Yn y cyfamser, mae rhybudd arall am dywydd garw mewn rhannau o Gymru mewn grym ers 15:00 brynhawn Mercher.

Mae disgwyl mwy o law yn rhannau o'r gogledd a welodd lifogydd yn ystod Storm Ciara, a rhannau o'r de a welodd mwyafrif y difrod wedi Storm Dennis dan rybudd melyn sy'n para tan 14:00 ddydd Iau.

Cyhoeddodd Mr Drakeford ddydd Mawrth y byddai'r llywodraeth yn neilltuo hyd at £10m, gan amcangyfrif bod dros 800 o fusnesau a chartrefi wedi dioddef yn sgil stormydd Ciara a Dennis.

Yn dilyn cyfarfod ddydd Mercher, dywedodd llefarydd ar ran Llywodraeth Cymru bod Mr Drakeford wedi datgan yn glir y byddai'r gefnogaeth ariannol "yn cael ei gwasgaru fel mater o flaenoriaeth, ac mewn ffordd hawdd i'w gael ato".

Dywedodd Mr Drakeford mai swm cychwynnol ar gyfer trafferthion brys yw'r £10m gafodd ei gyhoeddi ddydd Mawrth a bod hi'n amlwg y bydd angen "sawl gwaith y £10m yna" yn y pen draw.

"Mae'r awdurdodau lleol yn dal i ddod ar draws eiddo sydd wedi eu heffeithio," meddai. "Os fydd angen mwy [o arian], yna bydd rhaid canfod mwy o arian".

Ychwanegodd ei fod wedi gofyn wrth Lywodraeth y DU am gymorth ariannol, a bod Ysgrifennydd Cymru, Simon Hart, wedi cynnig cymorth gyda'r trafodaethau hynny.

Dywedodd prif weithredwr Cyngor Rhondda Cynon Taf, Andrew Morgan bod dros 1,000 o gartrefi a busnesau'r sir wedi eu heffeithio a bydd angen ailgodi "tair, efallai pedair o bontydd".

"Mae maint y broblem yn fwy na wnaethon ni dybio yn y lle cyntaf," meddai, gan awgrymu bod cost o "rhwng £10m a £15m" i'w gyngor ei hun yn unig.

Roedd Mr Drakeford eisoes wedi cwrdd â'r awdurdodau lleol yr wythnos yma a chadarnau bwriad y llywodraeth i weithio gyda nhw i drwsio difrod i isadeiledd wedi'r llifogydd, gan gynnwys pontydd, ffyrdd a'r amddiffynfeydd llifogydd presennol.

"O ran unigolion, ein blaenoriaeth fydd teuluoedd sydd heb unrhyw fath o yswiriant, sydd wedi colli popeth a heb fodd o gael pethau yn eu lle," meddai cyn y cyfarfod.

"Fe fyddwn ni wedyn yn chwilio am ffyrdd o roi'r arian i'r rhai sydd ei angen fwyaf, ac mor fuan ag sy'n bosib."

Mae'r tywydd garw wedi achosi oedi neu ganslo llawer o wasanaethau trafnidiaeth gyhoeddus, ac fe gafodd ffyrdd eu cau gan lifogydd a thirlithriadau.

Mae rhybudd hefyd y bydd trenau yn parhau i gael eu heffeithio'n sylweddol am y pedwerydd diwrnod yn olynol ddydd Mercher.

Dywedodd Dŵr Cymru amser cinio dydd Mercher eu bod bellach wedi gallu cael mynediad at eu safle trin dŵr yn Nhrefynwy yn dilyn y llifogydd.

Mae rhan helaeth o'r safle yn parhau dan ddŵr ac felly nid oes pŵer ar y safle ar hyn o bryd.

Mae'r cwmni yn gofyn i gwsmeriaid yn yr ardal leihau eu defnydd o ddŵr am y tro, ac yn rhybuddio y gall rhai cwsmeriaid fod â phwysedd dŵr isel.

Dywedodd Cyfoeth Naturiol Cymru fod 163mm o law wedi disgyn yn y 48 awr rhwng amser cinio dydd Gwener ac amser cinio dydd Sul, gan ddisgrifio'r llifogydd fel rhai "digynsail".