91Èȱ¬

Gyda Chwpan Rygbi'r Byd 2019 yn dechrau yn Japan ar 20 Medi, mae Gareth Charles yn dechrau cyfres o golofnau drwy restru ei atgofion melysaf o Gymru yn y bencampwriaeth dros yr holl flynyddoedd mae wedi bod yn sylwebu arni:

Cwpan y Byd 1987 (Seland Newydd ac Awstralia)

Pan gyhoeddwyd bod Cwpan Rygbi'r Byd i gael ei gynnal yn 1987 doedd neb yn gwybod beth i'w ddisgwyl ond erbyn i gapten Seland Newydd, David Kirk, godi Tlws Webb Ellis roedd y byd rygbi ar fin newid a bellach mae popeth yn troi mewn cylchoedd o bedair blynedd.

Os oedd neb yn gwybod beth i'w ddisgwyl doedd neb chwaith yn disgwyl i Gymru orffen yn drydydd - ond dyna wnaethon nhw dan gapteiniaeth Richard Moriarty a dan arweiniad Jonathan Davies a set o olwyr talentog a oedd yn cynnwys Robert Jones, John Devereux, Mark Ring, Adrian Hadley ac Ieuan Evans.

Roedd gêm y trydydd safle yn erbyn Awstralia yn Rotorua yn dynn, cystadleuol a dadleuol - Awstralia lawr i 14 o fewn pum munud a'r fantais yn newid dwylo'n gyson. Ar ei hôl hi â munudau i fynd fe sgoriodd Adrian Hadley gais gwych yn y gornel, a gyda throsiad Paul Thorburn reit o'r ystlys, Cymru oedd yn dathlu buddugoliaeth 22-21. Trydydd yn y byd - safle gorau Cymru yn y gystadleuaeth hyd heddiw.

Cwpan y Byd 1999 (Cymru, Lloegr, Ffrainc, Iwerddon, Yr Alban)

Yn 1999 roedd Cymru wedi llwyddo i wahodd y byd rygbi i'w cartre' nhw (ynghyd â gweddill Prydain a Ffrainc!). Roedd ganddyn nhw stadiwm newydd sbon ar gyfer yr achlysur ac roedd gan y seremoni agor naws ddiedifar Gymreig - o'r corau meibion a Bryn Terfel i Catatonia, Max Boyce a Shirley Bassey yn ei gwisg Draig Goch.

Ac roedd gan Gymru dîm teilwng o'r achlysur hefyd. Dan adain Graham Henry roedden nhw ar rediad o naw gêm heb golli pan agorwyd y gystadleuaeth gyda'r gêm yn erbyn yr Ariannin. Colin Charvis gafodd y fraint o sgorio cais cynta'r gystadleuaeth a Chymru'n sicrhau buddugoliaeth glos 23-18.

Daeth y rhediad i ben bythefnos wedyn yn erbyn Samoa - mewn gêm lle rhoddodd Neil Jenkins ei enw yn y llyfrau hanes fel y chwaraewr rygbi cyntaf i gyrraedd mil o bwyntiau rhyngwladol. Ac fe ddaeth rhediad Cymru yn y Cwpan i ben yn rownd yr wyth olaf yn erbyn Awstralia, ond roedd Cymru nôl ar fap rygbi'r byd.

Cwpan y Byd 2003 (Awstralia)

Stadiwm Telstra, Sydney, oedd y lleoliad ar gyfer un o'r gemau mwyaf anhygoel yn hanes rygbi Cymru. Ar ôl ennill tair mas o dair roedd Cymru'n saff yn rownd yr wyth olaf ond ar gyfer gêm ola'r grŵp yn erbyn Seland Newydd fe synnodd Steve Hansen bawb gan wneud deg newid a rhoi gemau cyntaf i Garan Evans yn gefnwr a Shane Williams oedd wedi bod yn sâl yn ei wely drwy'r wythnos.

Ŵyn i'r lladdfa oedd rhagdybiaeth pawb, yn enwedig ar ôl i Joe Rokocoko sgorio o fewn dwy funud, ond fe dröwyd y disgwyliadau ar eu pen gyda Shane yn disgleirio a Chymru'n chwarae rygbi cwbl wefreiddiol. Am y tro cyntaf erioed fe sgoriodd Cymru bedwar cais yn erbyn y Crysau Duon a phan groesodd Shane am y pedwerydd, ychydig wedi'r egwyl, roedd Cymru ar y blaen a phawb yn gegrwth!

Fe ddaeth y Crysau Duon nôl i ennill 53-37. 90 o bwyntiau, 12 cais ac er bod Cymru wedi colli'r gêm roedden nhw wedi ennill calonnau cefnogwyr o bob gwlad.

Cwpan y Byd 2011 (Seland Newydd)

Ar ôl y siom o fethu dod mas o'r grŵp yn Ffrainc yn 2007 roedd y disgwyliadau'n fawr yn 2011 a Warren Gatland yn dychwelyd i'w famwlad. Er colli o bwynt i Dde Affrica fe lwyddodd Cymru i gyrraedd rownd yr wyth ola'n gyffyrddus - ac yn eu haros nhw, Iwerddon.

Os oes un chwaraewr wedi llwyddo i fynd dan groen y Gwyddelod, Mike Phillips yw hwnnw. Roedd ei gais, gan ddefnyddio'r bêl anghywir yng Nghaerdydd ychydig fisoedd ynghynt, yn dal yn fyw yn y cof ond doedd dim dadleuol am y cais hollbwysig sgoriodd e yn Wellington - perl o gais unigol o amgylch ochr dywyll sgarmes a hedfan drwy'r bwlch lleiaf i dirio yn y gornel.

Erbyn i Jon Davies ychwanegu cais hwyr doedd hynny ond eisin ar y gacen - buddugoliaeth gyffyrddus 22-10 a Chymru yn y rownd gynderfynol am y tro cyntaf ers y gystadleuaeth gyntaf un. Trueni bod Gwyddel arall - Alain Rolland yn eu haros nhw!

Cwpan y Byd 2015 (Lloegr a Chymru)

Gyda Chymru, Lloegr ac Awstralia yn yr un grŵp roedd un o'r gwledydd mawr ddim yn mynd i gyrraedd y chwarteri a doedd y wlad oedd yn cynnal y gystadleuaeth erioed wedi methu dianc o'r grŵp.

Felly roedd hyd yn oed mwy o arwyddocâd i ymweliad Cymru â Twickenham ddiwedd Medi 2015. Roedd yr awyrgylch yn danbaid - yn fwy heriol nag arfer ac yn help i godi'r Saeson ar gyfer yr achlysur. Nhw gafodd y gorau ohoni - 19-9 ar yr egwyl yn mynd yn 22-12 â hanner awr i fynd. Roedd natur gorfforol y gêm yn dangos gyda Chymru'n colli Scott a Liam Williams a Hallam Amos gydag anafiadau.

Ond yn eironig fe drodd yn achubiaeth i Gymru gyda'r mewnwr Lloyd Williams yn gorfod chwarae ar yr asgell chwith. Yn hwyr iawn yn y gêm fe saernïodd gic ryfeddol i alluogi'r mewnwr arall Gareth Davies i dirio dan y pyst i ddod â Chymru'n gyfartal. Roedd angen cic gosb arall gan y dibynadwy Dan Biggar (sgoriodd record o 23 pwynt) i ennill y gêm. Yn ôl rhai buddugoliaeth fwyaf Cymru ar dir estron a sylwebwyr diduedd 91Èȱ¬ Cymru yn cael eu dal ar fideo yn dawnsio mewn gorfoledd!

Hefyd o ddiddordeb: