Cymro wnaeth roi America ar y map
- Cyhoeddwyd
Dwy ganrif a hanner ar 么l i Gymro lunio map o daleithiau newydd America mae ei waith ar fin mynd ar werth yn Efrog Newydd.
Yn 1755 fe wnaeth Lewis Evans, tirfesurydd o Sir Gaernarfon, lunio siart wnaeth osod safonau am fapio am yr hanner can mlynedd i ddilyn.
Dywed arwerthwyr Galeri Swann yn Efrog Newydd y gallai'r mapiau werthu am rhwng $30,000-$50,000 (tua 拢23,500-拢39,200).
Fe luniodd Evans fapiau manwl o Virginia, Maryland, Delaware, Pennsylvania, New Jersey, Efrog Newydd, Connecticut, Ohio a Rhode Island, yn ogystal 芒 rhannau o Ganada.
Roedd yn gyfeillgar gyda Benjamin Franklin - sy'n cael ei gydnabod fel un o sefydlwyr yr Unol Daleithiau - argraffydd o Philadelphia.
Dywedodd llefarydd ar ran Galeri Swann: "Anaml iawn, os erioed, mae gwaith o'r fath yma wedi cael ei gadw neu ei gynnig ar werth."
Dywedodd arbenigwr fod tua 75% o'r gwaith mapio ar y taleithiau wedi ei gwblhau.
Roedd disgrifiadau'r map yn cynnwys tiroedd y tu hwnt i ffin drefedigaethol Prydain ar y pryd, gan gynnwys tiroedd Ohio.
Byddai'r mapiau'n cynnig gwybodaeth bwysig i'r rhai oedd yn edrych am greu bywyd newydd i'r gorllewin.
Mae hefyd yn bwysig am resymau strategol yn ogystal 芒 daearyddol.
Roedd y gwaith yn ffurfio rhan o lyfr Evans - 'Geographical Essay' - ac yn cael ei ddefnyddio gan fyddin Prydain yn ystod y rhyfel gyda Ffrainc a'r llwythau brodorol (1754-63).