91Èȱ¬

Fe wnaeth diffyg ariannol byrddau iechyd ostwng 42% y llynedd, ond mae pryderon yn parhau am Fwrdd Iechyd Betsi Cadwaladr.

Ar ddiwedd y flwyddyn roedd diffyg ariannol y saith bwrdd iechyd yng Nghymru yn £97.4m.

Roedd diffyg ariannol Betsi Cadwaladr wedi codi i £42m.

Ymhlith y ffactorau sy'n cyfrannu at y diffyg mae gofal cymhleth am oedolion, costau iechyd meddwl a llogi asiantaethau nyrsio i ddelio â phrinder staff yn ysbytai Glan Clwyd a Maelor Wrecsam.

Yn y flwyddyn flaenorol Hywel Dda oedd â'r diffyg ariannol mwyaf - ond bellach mae'r bwrdd iechyd ar fin cwrdd â'r gofyn o ddyled o £35.5m wedi iddynt gael cymorth o £27m gan Lywodraeth Cymru.

Yn ôl llefarydd mae oedi cyn rhyddhau cleifion iach o ysbytai yn parhau i fod yn dreth ar gostau ond mae Huw Thomas, cyfarwyddwr cyllid Hywel Dda, yn dweud bod yna "reoli tynn" wedi bod ar gostau.

Dywedodd: "Mae hyn yn gam arwyddocaol i'r bwrdd iechyd ac yn ganlyniad gwaith diflino ac ymroddiad gan staff."

Mae problemau Bwrdd Iechyd Betsi Cadwaladr wedi gorfodi'r bwrdd iechyd i fod o dan fesurau arbennig ers 2015, ac y mae Llywodraeth Cymru yn cadw golwg ar sut mae'r bwrdd iechyd yn rheoli ysbytai a gwasanaethau iechyd eraill yng ngogledd Cymru.

Mae'r adroddiad ariannol diweddaraf yn tynnu sylw at fethiant y bwrdd i gynilo digon - £6.7m yn fyr o'r hyn oedd wedi'i fwriadu.

Mae prinder staff wedi bod yn broblem ers tro ac mae ysbytai Glan Clwyd a Maelor Wrecsam rhyngddynt yn gwario £1m y mis ar gyflogi staff asiantaeth.

Dywedodd llefarydd: "Rhagwelir y bydd ein dyled rhwng £40m a £42m ar ddiwedd y flwyddyn - hynny'n ddibynnol ar y rhestri aros terfynol.

"Roeddem wedi cytuno gyda Llywodraeth Cymru i beidio cael diffyg ariannol o fwy na £35m yn 2018/19."

Dywedodd Bwrdd Iechyd Caerdydd a'r Fro eu bod yn hyderus y byddant yn gwneud "gwelliant ariannol arwyddocaol" wedi diffyg o £26.9m y llynedd - amcangyfrif o £9.9m.

Yn ogystal mae'r Gweinidog Iechyd Vaughan Gething bellach wedi peidio cadw golwg ar y sefyllfa ariannol ac wedi derbyn cynllun tair blynedd ar gyfer y dyfodol, gan ddweud "bod y bwrdd iechyd wedi gweithio'n adeiladol ac yn aeddfed gyda fy swyddogion i ddelio â nifer o faterion ariannol".

Dywed Bwrdd Iechyd Abertawe Bro Morgannwg ei bod yn debygol o gwrdd â'r gofyn o orwariant o £10m a'u bod yn cadw llygad gofalus ar yr hyn a allai eu rhwystro i gyrraedd y nod.

O'r penwythnos hwn mae ffiniau Cwm Taf yn newid wrth iddynt fod yn gyfrifol am ysbytai a gwasanaethau iechyd ym Mhen-y-bont ar Ogwr.

Dyw Cwm Taf ddim wedi gwneud colled ers 2009 a dywedodd llefarydd: "Mae bod mewn sefyllfa ariannol gytbwys yn ein helpu i ddelio â heriau sy'n wynebu pob bwrdd iechyd wrth i'r boblogaeth heneiddio a thyfu."

Yn y cyfamser mae byrddau iechyd Aneurin Bevan a Phowys wedi peidio mynd i ddyled am yr ail flwyddyn yn olynol.

Dadansoddiad gohebydd iechyd 91Èȱ¬ Cymru, Owain Clarke

Ar y cyfan dyma newyddion y bydd Llywodraeth Cymru yn ei groesawu.

Mae pedwar o'r byrddau iechyd mawr, i raddau, wedi llwyddo i gyfyngu ar ei gwariant.

Yn achos Hywel Dda, arian ychwanegol sydd wedi eu helpu nhw i gael diffyg ariannol llai - wedi i adolygiad ddod i gasgliad fod gan y bwrdd iechyd anghenion arbennig oherwydd natur y boblogaeth a safle daearyddol y bwrdd.

A chofiwch, mae cyllidebau Llywodraeth Cymru wedi bod yn hael i'r gwasanaeth iechyd ar y cyfan.

Mae'n ddarlun positif ar adeg pan mae'r galw am ofal yn cynyddu.

Bydd mwy o gyfarwyddwyr ariannol byrddau iechyd yn gwenu'r penwythnos hwn na'r un adeg y llynedd.

Y gofid mwyaf, fel ag erioed, yw Betsi Cadwaladr. Nhw bellach sydd â'r ddyled fwyaf o bawb ac mae'r gorwariant yn uwch na llynedd.

Wrth i broblemau Betsi Cadwaladr barhau dyw hi ddim yn edrych yn debyg y bydd y bwrdd iechyd yn dianc rhag bod o dan fesurau arbennig yn fuan.