91Èȱ¬

Fe allai ysgol gynradd yn Ynys Môn - sy'n wynebu dyfodol ansicr yn sgil ymgynghoriad ad-drefnu addysg - aros ar agor wedi'r cyfan, pe bai cynghorwyr yn cefnogi un o ddau opsiwn mewn adroddiad fydd yn cael ei drafod yr wythnos nesaf.

Mae Cyngor Môn wedi cynnal ymgynghoriad cyhoeddus ynghylch cynlluniau i uno ysgolion Henblas, Corn Hir a Bodffordd a chodi ysgol newydd gwerth £10m yn ardal Llangefni.

Mae'r adroddiad yn gofyn i aelodau pwyllgor craffu gymeradwyo un o ddau gynnig - cau'r dair ysgol, neu cadw Ysgol Henblas ar agor yn Llangristiolus, a chodi adeilad llai ar gyfer disbyglion y ddwy ysgol arall.

Ond dyw rhieni plant Ysgol Bodffordd ddim yn hapus gyda'r newid.

Dywedodd Llinos Thomas, un o'r ymgyrchwyr sy'n ceisio cadw Ysgol Bodffordd ar agor: "Beth yw pwynt ymgynghori pan mae'r cyngor yn gofyn am ein barn, mae'r pentref yn ymateb gyda gwrthwynebiad llethol ac eto maen nhw'n bwriadu cau'r ysgol beth bynnag?

"Fe gafodd y cyngor fwy o ymatebion o Fodffordd nag unrhyw un o'r ardaloedd eraill. Dydw i ddim yn teimlo bod yr adroddiad yn rhoi darlun cywir, mae'n annheg ond rwy'n gobeithio y bydd cynghorwyr yn gwrando arnom."

Mae'r adroddiad o flaen y pwyllgor craffu corfforaethol ddydd Llun yn dod i'r casgliad "nad yw'n bosib cyfiawnhau dyfodol Ysgol Bodffordd" ar sail safonau presennol, maint yr ysgol a chost addysgu disgyblion y pen ar gyfartaledd.

Ar hyn o bryd mae'r ysgol bron yn llawn gyda 62 o ddisgyblion ar y gofrestr, ac mae 89% yn siarad Cymraeg ar yr aelwyd.

Mae Ysgol Corn Hir - un o ddwy ysgol gynradd yn Llangefni - yn orlawn gyda 223 o ddisgyblion, ac mae angen gwneud gwaith cynnal a chadw gwerth £239,500 i'r adeilad gafodd ei godi 32 mlynedd yn ôl.

Yn achos Ysgol Henblas, mae'r adroddiad yn dweud bod dadl bosib dros ei hachub gan y byddai ei chau yn gadael rhan fawr o dde'r ynys heb ysgol gynradd o gwbwl.

Eto i gyd, mae pryderon eraill ynghylch safonau addysgol ac arweiniad yr ysgol, llefydd gwag a gwaith cynnal a chadw gwerth £112,000 i'r adeilad.

Pe bai Ysgol Henblas yn aros ar agor, fe fyddai modd addasu cynlluniau fel bod yr ysgol ardal newydd yn derbyn hyd at 330 o ddisgyblion yn hytrach na 450.

Mewn llythyr agored, mae Cymdeithas yr Iaith yn erfyn ar Gyngor Môn i ohirio penderfyniadau i gau ysgolion nes y bydd Llywodraeth Cymru wedi gweithredu'r Côd Trefniadaeth Ysgolion newydd.

Mae ysgolion Bodffordd a Henblas yn safleoedd un a naw ar restr yr Ysgrifennydd Addysg, Kirsty Williams, o ysgolion gwledig y dylid eu gwarchod dan ganllawiau drafft newydd, a'r mae'r mudiad iaith yn honni bod swyddogion y cyngor yn "rhuthro" i gau ysgolion cyn y daw'r côd i rym yn yr hydref.

Gwadu hynny mae'r cyngor.

Dywedodd llefarydd fod yr awdurdod wedi "ymroddi i ymgynghori ar ei gynlluniau a sicrhau'r defnydd gorau o adnoddau i ddarparu nifer digonol o lefydd ysgolion a hybu addysg o'r safon uchaf yn ardal Llangefni a phob rhan o'r ynys."