91Èȱ¬

Mae Ysgrifennydd Gwladol yr wrthblaid Owen Smith wedi rhybuddio am beryglon datganoli yn ei araith yng nghynhadledd wanwyn Llafur Cymru yn Llandudno.

Dywedodd Mr Smith, yr aelod seneddol dros Bontypridd, y dylid bod yn wyliadwrus oherwydd y gallai datganoli "arwain at raniadau a glastwreiddio egwyddorion sylfaenol Llafur a'r undeb ariannol sydd yn caniatáu i ni eu rhoi nhw ar waith".

Ond, meddai, roedd e'n ffyddiog na fyddai Llafur yng Nghymru yn caniatáu i hynny ddigwydd.

Yn ei araith yntau yn gynharach, un o brif themâu'r Prif Weinidog Carwyn Jones oedd na all datganoli aros yn ei unfan, a'i fod yn edrych ymlaen at y drafodaeth gyda'i gyd-wleidyddion, a'i gyd-Lafurwyr ynglŷn â'r ffordd ymlaen.

Ond cyfeirio at "lanw a thrai" datganoli wnaeth Owen Smith.

Ac roedd yna rybudd arall yn araith Mr Smith, wrth iddo atgoffa'r cynadleddwyr yn Llandudno o ganfyddiad y Comisiwn Silk bod 'na fwlch mawr rhwng yr arian sy'n cael ei godi yng Nghymru, sef £18 biliwn, a'r arian sy'n cael ei wario, rhyw £30biliwn.

Doedd dim cywilydd, meddai, yn y diffyg ariannol hwnnw, sy'n adlewyrchiad o gefndir diwydiannol Cymru, a'r her mae wedi ei wynebu ar hyd y blynyddoedd.

Ond fe fyddai hi'n anonest, ychwanegodd, i beidio derbyn bod Cymru yn dibynnu yn drwm ar gefnogaeth rhannau eraill o Brydain ac yn elwa oherwydd hynny.

Dim ond cenedlaetholwyr, meddai, fyddai'n gwadu'r angen am barhad y gefnogaeth a'r drefn honno ac yn awgrymu bod modd i Gymru sefyll ar ei phen ei hun.

Beirniadodd Mr Smith hefyd Lywodraeth San Steffan, gan gyfeirio sawl gwaith at gyllideb y Canghellor George Osborne. Dywedodd bod y Ceidwadwyr yn meithrin tacteg o "wahanu a rheoli", yn gosod y "cyfoethog yn erbyn y tlawd...rhai sydd gydag uchelgais yn erbyn rhai maen nhw'n honni sydd yn ddi-uchelgais".

Dywedodd hefyd bod Carwyn Jones a'i Weinidogion yn llwyddo yng Nghymru ac y dylai'r Blaid lwyddo hefyd yn San Steffan. Amlinellodd polisïau "Un genedl" Llafur, fyddai yn gymorth i sbarduno'r economi, megis cyfradd treth 10 ceiniog, a lleihau treth ar werth.