91Èȱ¬

Mae un o gyfansoddwyr amlycaf Cymru wedi dweud y bydd rhagor o doriadau i wasanaethau cerddoriaeth i'r ifanc yn cael effaith niweidiol ar ddiwylliant y wlad.

Dywedodd Karl Jenkins ei fod yn pryderu mai braint i deuluoedd ariannog fydd gwersi offerynnol, wrth i ragor o gynghorau ystyried torri ar y ddarpariaeth wrth geisio arbed arian.

Does dim rheidrwydd ar gynghorau i ddarparu gwasanaethau cerdd.

Mae Cyngor Sir Casnewydd wedi cynnig torri'r £290,000 maent yn ei roi tuag at Wasanaeth Cymorth Cerddorol Gwent, sef 40% o'r cyllid.

"Dwi'n meddwl ei fod yn druenus," meddai'r cyfansoddwr.

"Pan drafodwyd y pwnc yma yn yr Almaen yn ddiweddar wrth i'r llywodraeth gynyddu'r gwariant ar y celfyddydau, dywedwyd eu bod yn diogelu dyfodol diwylliannol y genedl.

"Cerddorfa Ieuenctid Cymru oedd yr un gyntaf o'i math yn y byd. Ond bydd yn diflannu ym mhen hir a hwyr os na fydd pobl ifanc yn cael y cyfle a'r cyfleusterau i ddysgu offerynnau. Ac unwaith rydym wedi colli rhywbeth o'r fath, mae'n anodd iawn ei ailgreu."

Ganed Karl Jenkins ym Mhenclawdd ger Abertawe, a dywedodd bod y gwersi cerdd yn yr ysgol ramadeg wedi bod yn rhan bwysig o'i yrfa gerddorol. Ond mae'n poeni na fydd plant heddiw yn mwynhau'r un profiad.

"Bydd y rhieni sy'n gallu fforddio dwi'n siŵr yn talu am wersi i'w plant. Ond beth am y plant na all fforddio gwersi? Mae talent gerddorol yn bodoli ym mhob lefel o gymdeithas ac yn gallu cyfoethogi bywydau plant o unrhyw gefndir."

Cynhaliodd cerddorion ifanc gyngerdd annisgwyl y tu allan is swyddfeydd cyngor Casnewydd fis yma mewn gwrthwynebiad i'r toriadau.

Mae Gwasanaeth Cymorth Cerddorol Gwent yn dysgu plant i chwarae offerynnau ac yn trefnu cerddorfeydd a bandiau. Caiff ei ariannu ar hyn o bryd gan gynghorau Casnewydd (£290,000), Torfaen (£220,000) a Sir Fynwy (£260,000).

Dywedodd cyngor Casnewydd eu bod yn wynebu cynnydd o 300 yn niferoedd disgyblion ysgol gynradd y sir, gyda chost ychwanegol o £500,000.

"Mae Cyngor Dinas Casnewydd ar hyn o bryd yn ymgynghori'n fanwl ar nifer o gynigion i arbed arian wrth wynebu diffyg ariannol o dros £8 miliwn yng nghyllideb blwyddyn nesaf," meddai llefarydd.

"Mae'r cynnig ynglŷn â Gwasanaeth Cefnogaeth Cerddorol Gwent yn ymwneud â pheidio ei ariannu, ond nid i ddod â'r gwasanaeth i ben. Y nod yw helpu i'w wneud yn hunangynhaliol, gan hefyd ddarganfod ffyrdd o gynnig cefnogaeth ariannol i blant llai cefnog."

Ac mae gweddill plant Cymru hefyd yn wynebu colli eu gwersi cerddorol.

Nid oes yna unrhyw gyllid ar gyfer gwersi cerddorol ym Mhowys ar hyn o bryd.

Nid oes yna chwaith unrhyw wersi cerddorol wedi eu hariannu yn uniongyrchol gan gyngor Sir Gaerfyrddin wedi iddynt dorri £120,000 tuag at y gwasanaeth yma yn eu cyllideb ddiweddaraf. Yno, mae'r ysgolion eu hunain yn talu am wersi o'u cyllideb flynyddol.

Torrodd cyngor Sir Fflint 30% (£177,000) o'i gwariant yn y rownd ddiweddaraf o arbedion ariannol.

Dywedodd llefarydd ar eu rhan: "Mae'r cyngor sir yn rhoi arian i grwpiau cerddorol a thiwtoriaid, gyda chyfraniad heb fod mwy na £120 yn flynyddol gan rieni."

Mae nifer o gynghorau eraill yn ystyried toriadau yn y flwyddyn i ddod.