Dim ond wedi ei ail agor oedd yr amgueddfa ar 么l dwy flynedd o wario 拢2.6 miliwn yn ei ail-wneud. Bwriad yr amgueddfa yw esbonio sut roedd Drefach Felindre mor llwyddiannus yn gwerthu nifer fawr o nwyddau allan o wl芒n ar draws y byd.
Mae'r amgueddfa wedi gwella llawer ar 么l ei ail wneud. Mae yna safle parcio, siop, caffi, safle picnic, cyfleusterau i'r anabl ac hefyd cyfleusterau addysg. Mae hefyd llawer o staff o amgylch yn esbonio llawer am y diwydiant ond dim ond am y pethau gweledol. Mae na fylchau pwysig am ddatblygiad y diwydiant, er enghraifft Oes Aur a'r dirwasgiad.
Mae'r amgueddfa ar safle Ffatri Cambrian. Mae'r ffatri yn dal i gynhyrchu gwl芒n a nwyddau ac mae'r amgueddfa yn dangos sut yn gwmws mae hyn yn digwydd. Cawsom ein harwain o amgylch yr amgueddfa gan weld enghreifftiau o'r offer a ddefnyddiwyd yn y cartref, er enghraifft y nyddwr. Cawsom esboniad o sut roedd y peiriannau yn gweithio ond nid oedd y peiriannau yn nhrefn amser. Mae'r byrddau gwybodaeth sydd ar waliau'r amgueddfa yn help mawr ac yn rhoi gwybodaeth am pam a sut y datblygodd y diwydiant. Roedd y byrddau yn rhoi sylw arbennig i'r capel a gweithgareddau capel. Roeddent yn dangos dylanwad y capel ar gymdeithas, er enghraifft cau tafarndai ar ddydd Sul. Mae'r byrddau yn s么n am yr Oes Aur a rheswm y dirywiad ond does dim llawer o wybodaeth am y streic a r么l plant yn yr amgueddfa.
Roedd tapiau yn cael eu chwarae yn yr amgueddfa. Roedd rhain yn werthfawr iawn ac yn well na'r ffynonellau gwybodaeth eraill yn fy marn i. Roedd clipiau sain o gyn weithwyr yn rhoi hanes am fywyd Drefach Felindre. Roeddent yn siarad am eu bywyd cymdeithasol. Roedd yn dda gweld lluniau o'r milwyr a aeth i ymladd hefyd ond er bod sylw yn cael ei roi i unigolion, yn fy marn i nid oes digon o ddyfnder am yr effaith y cafodd y diwydiant ar y pentref. Er enghraifft gwragedd a'r Oes Aur.
Fe aethom ar daith o amgylch y pentref a chawsom siawns i weld safleoedd yr holl ffatr茂oedd, tai y meistri a'r pentref yn gyffredinol. Roedd y ffaith bod yr addysgwraig yn tynnu ein sylw at bethau yn ei gwneud yn haws i ni ddeall pwysigrwydd y lle. Nid yw ymwelydd cyffredin yn manteisio o hyn felly nid yw'r pentref yn "amgueddfa byw".
Pan rydych yn yr amgueddfa nid ydych yn cael naws o sut byddai pethau wedi bod yn y cyfnod. Mae'n gynnes a sych a rydych chi ond yn clywed un peiriant yn gweithio ar y tro. Nid oedd hi'n bosib i ail greu'r sefyllfa yn 1890 lle roedd hi'n oer ac yn wlyb ac roedd i fyny i ugain peiriant yn gweithio'r un pryd. Nid oedd bwrlwm bywyd ffatri yn cael ei bortreadu yno yn fy marn i.
Cliciwch yma i ddarllen Hanes y Diwydiant Gwl芒n yn Nrefach Felndre, gan Dafydd Rhys Evans o Ysgol Gyfun Dyffryn Teifi.
Cliciwch yma i ddarllen am hanes yr ardal.
|