Gweld drwyddynt
Does yna ddim cymaint o sôn amdanyn nhw heddiw ond yr oedd straeon celwydd golau yn bethau a roddai gryn dipyn o bleser ddyddiau fu.
Hen longwr, er enghraifft, yn cofio mordaith yr oedd hi mor oer yr oedd gorchmynion y capten yn rhewi yn yr awyr cyn cyrraedd y criw wrth iddo eu gweiddi.
Digon tebyg i'r wythnos hon yn rhai lleoedd siŵr o fod.
Pennod yn y gyfrol Cymeriadau Maldwyn a olygwyd gan Hedd Bleddyn wnaeth imi feddwl am straeon o'r fath gan fod yna ambell un reit dda yma.
Un am Tom Morris, Garreg Ddu, Llanrhaeadr-ym-Mochnant, yn saethu llwynog a foltiodd allan o'i ddaear.
Ac meddai:
"Ro's i gatren arall i fewn [yn y gwn] rhag ofn fod 'na lwynog arall yno, a dyma fo'n boltio.
"Codais y gwn a thynnais y trigar. Y peth nesaf, roedd Polos ymhob man - roeddwn wedi rhoi paced o Polos i mewn yn lle catren. Ac mi ddengodd y llwynog . . ."
Mae stori arall am gymeriad o'r enw Sam Mawr yn mynd yn ei gar un diwrnod a ffesant yn hedfan i mewn drwy ffenest y gyrrwr ac allan drwy ffenest y teithiwr yr ochr arall.
Ac meddai Sam:
"Roeddwn i'n mynd yr un ffordd ymhen wythnos, a meddyliais, 'Reit, boi,' a chaeais ffenest y passenger . . . a dyma'r ceiliog ffesant i fewn o flaen fy nhrwyn drwy fy ffenest i a hedfan yn syth at ffenest y passenger. Cydiais ynddo a rhoi tro yn ei gorn, a dyna be gawson ni ginio dydd Sul."
Stori arall yn y gyfrol aeth a'm bryd yw'r un sy'n wers o bwysigrwydd labelu cywir a diamwys.
Y golygydd, y trio hwn, yn prynu hanner cyw iâr parod i'w dad gweddw.
"Diolchodd amdano ac aeth ag ef adref i'w ganlyn. Ymhen ychydig dyma'r ffôn yn canu a Nhad yn gofyn, 'Faint chwaneg o amser mae'r 'half cooked chicken' yna isie yn y ffwrn?'"
Cyhoeddir Cymeriadau Maldwyn gan Wasg Gwynedd yn rhan o Gyfres Cymêrs Cymru, £5.95.
SylwadauAnfon sylw
Onid yw hi'n anhygoel sut mae Maldwyn gyda llond dwrn o siaradwyr Cymraeg wedi magu cymers fel hyn!
Ers imi sgrifennu y bore ma tynnwyd fy sylw at erthygl gan y llenor Lloyd Jones ar wefan y 91Èȱ¬ am straeon Celwydd golau. Y cyfeiriad yw
/cymru/gogleddorllewin/safle/eichllais/pages/celwydd.shtml