91�ȱ�

Cynnwys y wers hon

• Dydd a nos
• Y Lleuad
• Y planedau

Lesson content

• Day and night
• The Moon
• The planets

Dydd a nos

Mae'r Ddaear yn cylchdroi ar ei hechelin wrth deithio o gwmpas yr Haul. Mae'n cymryd un diwrnod (24 awr) i'r Ddaear gylchdroi unwaith.

• Pan rydyn ni'n wynebu'r Haul, mae'n ddydd.
• Pan rydyn ni'n wynebu i ffwrdd o'r Haul mae'n nos.
• Mae'n cymryd 365 diwrnod i'r Ddaear deithio o gwmpas yr Haul.

Wrth i’r Ddaear gylchdroi ar ei hechelin, mae’n achosi’r effeithiau hyn.

• Mae'n ymddangos bod yr Haul yn symud ar draws yr awyr yn ystod y dydd - ac mae cysgodion yn symud wrth i hynny ddigwydd.

• Mae'r Haul yn codi yn y dwyrain, mae ar ei uchaf yn yr awyr ganol dydd ac mae'n machlud yn y gorllewin.

• Mae cysgodion yn hirach yn y bore a gyda'r nos, ac ar eu byrraf ganol dydd.

Y Lleuad

• Mae'r Lleuad yn llawer llai na'r Ddaear.
• Dim ond un wyneb o'r Lleuad rydyn ni’n ei weld.
• Rydyn ni’n gweld gweddau’r Lleuad oherwydd bod goleuni o'r Haul yn adlewyrchu oddi ar y Lleuad.
• Pan fydd y Ddaear yn union rhwng yr Haul a’r Lleuad mae'n rhwystro goleuni'r Haul rhag cyrraedd y Lleuad. Yr enw ar hyn ydy diffyg ar y Lleuad (eclips).

Y Planedau

Yr Haul yw’r seren agosaf atom ni.

Mae’r planedau mewn orbit o gwmpas yr Haul.

O’r Haul, trefn y planedau yw:

• Mercher
• Gwener
• Y Ddaear
• Mawrth
• Iau
• Sadwrn
• Wranws
• Neifion