91�ȱ�

Ffocws dysgu

Dysga sut i ddefnyddio dealltwriaeth o gystrawen y frawddeg ac atalnodi i ddeall ystyr.

Mae'r wers hon yn cynnwys:

• un fideo
• un gweithgaredd

Learning focus

Learn how to use understanding of sentence structure and punctuation to make meaning.

This lesson includes:

• one video
• one activity

For an English version of this lesson, scroll below.

Beth yw brawddeg brechdan?

Brawddeg brechdan yw brawddeg sy'n cynnwys gwybodaeth ychwanegol, am rywun neu rywbeth, yng nghanol y frawddeg.

Ychwanegu gwybodaeth

Mae modd i ti ychwanegu gwybodaeth a disgrifiadau ychwanegol i wneud dy frawddegau yn fwy diddorol.

Edrycha ar y frawddeg isod:

• Mae menyw o Lanelli wedi ennill miliwn o bunnau yn y loteri!

Mae modd ychwanegu rhagor o wybodaeth i'r frawddeg er mwyn creu diddordeb. Dyma'r frawddeg eto, ond y tro yma, gyda mwy o wybodaeth mewn print trwm:

• Mae menyw o Lanelli**, sydd newydd ddathlu ei phen-blwydd yn 18 oed,** wedi ennill miliwn o bunnau yn y loteri!

Mae'r darllenydd yn medru dysgu mwy am y fenyw pan fod mwy o wybodaeth yn y frawddeg.

Fideo 1

Mae'r athro yn egluro sut i fynd ati i greu brawddeg brechdan.

Atalnodi

Pan rwyt ti'n ychwanegu gwybodaeth ychwanegol, am rywbeth neu rywun, yng nghanol y frawddeg, mae angen i ti ddefnyddio coma neu atalnod ( , ) ar ddechrau ac ar ddiwedd y wybodaeth ychwanegol.

Edrycha ar y wybodaeth ychwanegol mewn print trwm yn y frawddeg isod, a sylwa ar yr atalnodau ar ddechrau ac ar ddiwedd y wybodaeth ychwanegol.

• Yn sydyn, rhedodd Gareth Bale**, chwaraewr gorau Cymru,** gyda'r bêl wrth ei droed.

Dyma enghraifft arall i ti:

• Mae'r plant**, oedd wedi bod adref am 12 wythnos oherwydd y coronafeirws,** wedi dychwelyd i'r ysgol.

Gweithgaredd 1

Darllena'r frawddeg isod.

Yn dawel, camodd y lleidr allan o'r tŷ yng nghanol y nos.

Nawr, beth am greu brawddeg brechdan drwy roi ffaith neu wybodaeth ychwanegol am y lleidr yng nghanol y frawddeg? Cofia osod yr atalnodau yn y mannau cywir.

• Help llaw: Gallet ti ddweud beth oedd y lleidr yn ei wisgo neu'n ei gario yng nghanol y frawddeg.

.

What is a sandwich sentence?

A sandwich sentence is a sentence which includes additional information, about someone or something, in the middle of the sentence.

Adding information

You can add extra information and descriptions to make your sentences more interesting.

Look at the sentence below:

• A woman from Llanelli has won a million pounds on the lottery!

You can add more information to this sentence to spark interest. Here’s the sentence again, but with more information in bold this time:

• A woman from Llanelli*, who has just celebrated her 18th birthday,** has won a million pounds on the lottery!*

The reader is able to learn more about the woman when there’s more information in the sentence.

Video 1

The teacher explains how to create a 'sandwich sentence'.

Punctuation

When you write additional information in the middle of a sentence about something or someone, you need to use a comma ( , ) at the beginning and the end of the additional information.

Look at the additional information in bold print in the sentence below, and notice the commas at the start and end of the additional information.

• Yn sydyn, rhedodd Gareth Bale**, chwaraewr gorau Cymru,** gyda'r bêl wrth ei droed.

(Suddenly, Gareth Bale__, Wales' best player,__ ran with the ball at his foot.)

Here's another example for you:

• Mae'r plant**, oedd wedi bod adref am 12 wythnos oherwydd y coronafeirws,** wedi dychwelyd i'r ysgol.

(The children__, who had been at home for 12 weeks because of coronavirus,__ went back to school.)

Activity 1

Read the sentence below.

Yn dawel, camodd y lleidr allan o'r tŷ yng nghanol y nos.

(Quietly, the thief stepped out of the house in the middle of the night.)

Now, how about creating a 'sandwich sentence' by putting a fact or additional information about the thief in the middle of the sentence? Remember to place the commas in the correct places.

• Helping hand: You could add what the thief was wearing or what the thief was carrying in the middle of the sentence.

.