91�ȱ�

Ffocws dysgu

Dysga sut i ddefnyddio strategaethau i sillafu geiriau amlsillafog, cymhleth ac afreolaidd yn gywir.

Mae'r wers hon yn cynnwys:

• dau fideo
• dau weithgaredd

Learning focus

Learn how to use strategies to spell correctly polysyllabic, complex and irregular words.

This lesson includes:

• two videos
• two activities

For an English version of this lesson, scroll below.

Beth yw strategaethau sillafu?

Gan amlaf, un o ddau beth sy’n achosi i ti gamsillafu:

• mae’r gair yn anghyfarwydd i ti
• rwyt �پ�‵� anghofio rhan penodol o’r gair

Ond drwy ddefnyddio triciau bach gwahanol, mae modd i ti wella dy sillafu wrth i ti ysgrifennu. Yn aml, rydyn ni'n galw'r triciau bach hyn yn strategaethau.

Y camau

Dyma'r gwahanol strategaethau i'w dilyn i dy helpu gyda sillafu. Efallai na fyddi di angen defnyddio pob un o'r camau i dy helpu. Pa gam neu gamau sy'n gweithio orau i ti, tybed?

Creu llun o batrwm gair

Mae cam tri uchod yn sôn am greu llun o batrwm y gair. Ond beth mae hynny’n ei olygu?

Meddylia am air sy'n anodd i'w sillafu. Cofia ble mae llythyren yn codi'n uwch na'r llinell o ran siâp, er enghraifft ‘b’ neu ‘l’, a ble mae llythyren yn gostwng yn is na'r llinell gyda chynffon, er enghraifft ‘y’ neu ‘g’ yn y gair.

Dilyna’r siapiau yma wrth greu llun o’r gair i greu patrwm o'r gair.

Er enghraifft, edrycha ar batrwm y gair bendigedig yn y llun isod.

Fideo 1

Gwylia’r fideo yma i weld sut mae patrwm y gair bendigedig yn cael ei greu.

Wyt ti'n gallu gweld sut mae’r llun yn dechrau uwchben y llinell ar gyfer ‘b’?

Yna, mae’n gostwng ac yn rhedeg yn wastad trwy ‘e’ ac ‘n’, ond yn codi eto ar gyfer y ‘d’.

Nesaf, mae’r siâp yn gostwng o dan y llinell ar gyfer y ‘g’ sydd yng nghanol y gair.

Yna, mae’n codi, yn rhedeg yn wastad trwy ‘e’ cyn codi eto at y ‘d’, mynd yn wastad ar gyfer 'i' ac yn gostwng ar gyfer y ‘g’ olaf.

Gweithgaredd 1

Rho gynnig ar greu patrwm ar gyfer y geiriau yma:

• glanhau
• penderfynu
• annioddefol
• trafferth
• sillafu
• dwyieithog
• enghraifft
• gweithgaredd
• cymhleth
• anhrefnus
• strategaeth
• llwyddiannus

Cofia, bydd patrymau pawb ychydig yn wahanol i’w gilydd. Beth sy’n bwysig yw dy fod yn creu patrwm rwyt �پ�‵� gallu ei gofio.

Fideo 2

Gwylia’r fideo sy'n dangos �ٰ�ê�� stêm yn teithio drwy'r wlad. Pa bethau wyt ti'n gallu eu gweld yn y ffilm? Noda'r pethau rwyt ti'n gallu eu gweld ar ddarn o bapur, er enghraifft:

• �ٰ�ê��
• chwiban
• mwg
• llyn

Gweithgaredd 2

Edrycha ar y rhestr o eiriau nodaist ti wrth wylio Fideo 2. Wyt ti wedi sillafu pob gair yn gywir?

Beth am ofyn i rywun yn y tŷ i roi prawf sillafu ar y geiriau i ti? Neu mae modd i ti brofi dy hun drwy edrych yn y geiriadur i wirio os wyt ti wedi sillafu popeth yn gywir.

Er mwyn teimlo'n hyderus yn sillafu geiriau, cofia ddilyn rhai o'r camau ddysgaist ti ar ddechrau’r wers.

Nodiadau i rieni

Ar ôl gorffen y wers, bydd disgyblion yn gallu:

• defnyddio strategaethau sillafu i wella safon eu sillafu
• teimlo yn fwy hyderus wrth sillafu geiriau amlsillafog, cymhleth ac afreolaidd

What are spelling strategies?

Usually, it’s one of two things that causes you to misspell:

• you are not familiar with the word
• you forget a certain part of the word

But, by using some different tricks, you can improve your spelling when writing. We often call these tricks ‘strategies’.

The steps

Here are the different strategies to follow to help you with your spelling. You may not need to use all the steps to help you. Which step works best for you?

Draw a picture of the shape of the word.

Step three above discusses making a picture of the word's pattern. But what does that mean?

Think of a word that’s difficult to spell. Remember where the letters rise up higher than the line in terms of shape, for example the letters ‘b’ or ‘l’, and where they drop down below the line with a tail, for example if there’s a ‘y’ or ‘g’ in the word.

Follow these shapes when drawing a picture in order to create a pattern for the word.

For example, look at the pattern for the word ‘b��Ի徱����徱��’ (wonderful) in the image below.

Video 1

Watch this video to see how to create the pattern of the word bendigedig (fantastic).

Can you see how the image starts above the line for ‘b’?

Then, it drops down and stays steady through ‘e’ and ‘n’ but rises up again for the ‘d’.

Next, the shape drops under the line for the ‘g’ in the middle of the word.

Then, it rises up and stays steady through ‘e’ before rising up again on the ‘d’, flattening out for the ‘i’ and dropping down for the final ‘g’.

Activity 1

Have a go at creating a pattern for the following words:

• glanhau (to clean)
• penderfynu (to decide)
• annioddefol (unbearable)
• trafferth (trouble/difficulty)
• sillafu (to spell)
• dwyieithog (bilingual)
• enghraifft (example)
• gweithgaredd (activity)
• cymhleth (complicated)
• anhrefnus (disorganised)
• strategaeth (strategy)
• llwyddiannus (successful)

Remember that everyone's pattern will look slightly different. What's important is that you create a pattern that you're able to remember.

Video 2

Watch the video that shows a steam train travelling through the countryside. What things can you see in the film? Note what you can see on a piece of paper, for example:

• �ٰ�ê�� (train)
• chwiban (whistle)
• mwg (smoke)
• llyn (lake)

Activity 2

Look at the list of words you noted down while watching Video 2. Have you spelt everything correctly?

How about asking someone in the house to give you a spelling test on the words? Or you could test yourself by looking in the dictionary to check if you've spelt everything correctly.

In order to feel confident in your spelling, remember to follow some of the steps you learnt about at the start of the lesson.

Notes for parents

After completing the lesson, students will be able to:

• use spelling strategies to help improve their spelling
• feel confident when learning to spell polysyllabic, complex and irregular words in Welsh