91Èȱ¬

Mae rheolau coronafeirws newydd wedi dod i rym sy'n ymestyn hawliau pobl yng Nghymru i gwrdd â ffrindiau a pherthnasau yn yr awyr agored.

O ddydd Sadwrn, mae gofyn i bobl aros yn lleol yn hytrach nag aros gartref.

Mae cyfleusterau chwaraeon awyr agored hefyd yn cael ailagor ac mae ymweliadau dan do â chartrefi gofal yn cael ailddechrau ar gyfer un ymwelydd.

Dywed Llywodraeth Cymru eu bod yn llacio'r cyfyngiadau mewn ffordd "ofalus, pwyllog a graddol".

Er y newidiadau mae Cymru'n parhau dan lefel rhybudd 4.

Gall pedwar o bobl o ddwy aelwyd gwrdd yn yr awyr agored i gymdeithasu, gan gynnwys mewn gerddi. Does dim angen cyfri plant o fewn y cyfanswm hwnnw.

Mae'n ofynnol yn gyfreithiol i bobl aros yn lleol ond mae yna gydnabyddiaeth bod hynny'n golygu teithiau pellach yn achos pobl sy'n byw mewn mannau gwledig o'i gymharu â thrigolion ardaloedd dinesig a threfol.

Y canllaw cyffredinol, meddai'r Prif Weinidog, Mark Drakeford ddydd Gwener, yw aros o fewn pum milltir o'r cartref.

"Ond os rydych yn byw yn un o gymunedau'r cymoedd neu mewn ardal wledig gallwch ddefnyddio eich synnwyr cyffredin a mynd ychydig ymhellach," ychwanegodd.

Mae'r gofyniad ond yn debygol o barhau tan 27 Mawrth, gan ddibynnu bod y sefyllfa yn gyffredinol yn parhau ar y trywydd cywir.

'Wrth ein boddau cael ailagor'

Mae cyrtiau tenis a phêl-fasged awyr agored bellach yn cael ailagor, yn ogystal â meysydd golff.

Ymhlith y rhai sydd wedi penderfynu ailagor ddydd Sadwrn yw Clwb Golff Llanisien ar gyrion Caerdydd ond ar gyfer chwarae cymdeithasol yn unig.

Gan mai ond pedwar o bobl gall ddod at ei gilydd yn yr awyr agored mae'n amhosib ailddechrau cystadlaethau.

Dywedodd rheolwr cyffredinol y clwb, Martin Stevens: "Rydym wrth ein boddau i allu ailagor."

Ychwanegodd bod y diwydiant golff "wedi elwa o'r cyfnod clo mewn ffordd oherwydd rydym wedi cael llawer mwy o ymholiadau am aelodaeth achos mae pobl yn gwybod bod hwn yn gamp diogel iawn yn y cyfnod pryderus yma.

"Mae'r galw am golff pan rydym wedi bod ar agor wedi bod yn enfawr ac rydyn ni'n disgwyl bod yn llawn yma nawr ac am y cyfnod nesaf."

Ailddechrau ymweliadau 'fesul cam a gyda phwyll'

Mae ymweliadau dan do â chartrefi gofal yn ailddechrau o ddydd Sadwrn ymlaen ar gyfer un ymwelydd dynodedig.

Croeso gofalus gafodd y cyhoeddiad gan gorff sy'n cynrychioli perchnogion cartrefi gofal.

Mae prif weithredwr Fforwm Gofal Cymru, Mary Wimbury wedi canmol penderfyniadau pwyllog Llywodraeth Cymru/

Ond mae'n ofni bod codi gobeithion anwyliaid preswylwyr yn rhoi llawer o gartrefi mewn "sefyllfa amhosib" yn y tymor byr.

Mae'n rhybuddio bod angen i gartrefi unigol gynnal asesiadau risg manwl cyn caniatáu ymweliadau fesul cam a "gyda phwyll".

Dywedodd: "Dydy o ddim fel pwyso botwm a phawb yn mynd yn ôl yn syth i'r normalrwydd cyn y pandemig.

"Rydym yn edrych ymlaen at groesawu rhyw fath o normalrwydd yn yr wythnosau a misoedd i ddod."

Ychwanegodd bod pryderon yn parhau ynghylch diogelu pobl rhag amrywiolion o'r feirws gyda'r darogan bod trydedd don o achosion yn anochel, ac amrywiaethau ar draws Cymru o ran rhoi ail ddos o'r brechiad i breswylwyr cartrefi gofal.