91Èȱ¬

Bu farw Geraint Stanley Jones, un o ffigyrau amlyca'r byd darlledu yng Nghymru, yn 79 mlwydd oed.

Ar ôl gyrfa lwyddiannus fel cynhyrchydd, bu'n rheolwr 91Èȱ¬ Cymru ac yn Brif Weithredwr S4C. Yn ogystal, chwaraeodd ran amlwg yn natblygiad y celfyddydau yng Nghymru.

Cafodd ei addysg gynnar yn Ysgol Ramadeg Pontypridd a Choleg Prifysgol Cymru, Bangor cyn dechrau ar ei yrfa gyda'r 91Èȱ¬ ar ddechrau'r 60au.

Treuliodd gyfnodau yn cynhyrchu rhaglenni materion cyfoes a rhaglenni dogfen cyn cael ei benodi yn Bennaeth Rhaglenni yn 1974.

'Ffrind mynwesol'

Un o'i gyfrifoldebau cyntaf yn y swydd honno oedd goruchwylio dechrau'r gyfres boblogaidd Pobol y Cwm - ychydig a wyddai bryd hynny y byddai helyntion trigolion Cwmderi yn dal i hawlio sylw gwylwyr teledu 35 o flynyddoedd yn ddiweddarach.

Ar ôl olynu Owen Edwards fel Rheolwr 91Èȱ¬ Cymru yn 1981, fe osododd y sylfaen ar gyfer y berthynas rhwng y gorfforaeth ac S4C.

Yn 1985 cafodd swydd reoli gyda'r 91Èȱ¬ yn Llundain, lle'r oedd yn gyfrifol am ddarlledu rhanbarthol. Bedair blynedd yn ddiweddarach daeth yn ôl i Gymru i gymryd yr awenau yn S4C.

Yn ystod ei gyfnod fel Prif Weithredwr cafodd ffilm Hedd Wyn ei henwebu am Oscar.

Ymhlith ei swyddogaethau eraill, roedd wedi bod yn aelod o fyrddau rheoli Opera Cenedlaethol Cymru a Chanolfan Mileniwm Cymru, yn is-lywydd y Coleg Brenhinol Cerdd a Drama, ac fe roedd yn gyn-aelod o Gyngor Celfyddydau Cymru.

Yn 1993 fe gafodd ei anrhydeddu â'r CBE am ei wasanaeth i ddarlledu.

Bu'n westai penblwydd ar raglen Dewi Llwyd ar 91Èȱ¬ Radio Cymru ym mis Ebrill 2013.

Dywedodd Cyfarwyddwr 91Èȱ¬ Cymru, Rhodri Talfan Davies: "Mae cyfraniad aruthrol Geraint i fywyd cenedlaethol a diwylliannol Cymru, dros nifer o ddegawdau, o'n cwmpas ym mhob man. Ei weledigaeth a'i angerdd ef arweiniodd at sefydlu dwy orsaf radio genedlaethol, cyfres ddrama deledu hynaf y 91Èȱ¬, Pobol y Cwm, ac wrth gwrs, helpu i sefydlu S4C yn 1982.

"Yn fwyaf oll, Geraint o'dd un o'r dynion mwyaf caredig a hael i fi gwrdd â nhw erioed. Na'th e' byth golli ei gariad at ddarlledu ac ro'dd yn credu'n angerddol yn y cyfleoedd a'r sialensau.

"Yn ystod y blynyddoedd diwethaf, mae cynifer ohonom wedi bod yn ddigon ffodus i elwa o'i eiriau a'i gyngor doeth ar nifer o achlysuron - ac ro'dd ei angerdd tuag at 91Èȱ¬ Cymru ac at ddarlledu wastad yn amlwg.

Dywedodd Gareth Price, ei olynydd fel Rheolwr 91Èȱ¬ Cymru a chyfaill iddo: "Fel cyfanwaith, roedd o'n ddyn darlledu o'r dechrau.

"Dwi wedi colli ffrind mynwesol ond mae Cymru wedi colli dyn mawr, a welwn ni byth rywun fel yna eto."

Mae'n gadael ei weddw Rhiannon a dwy ferch Sioned a Siwan.