91热爆

Cefndir
Yn 1898, penderfynodd pedwar o gapeli ardal Trawsfynydd ddod at ei gilydd i drefnu Eisteddfod Llawr Plwy' a Phen Stryd. Ar y dechrau, roedd y cystadlu rhwng Ysgolion Sul capeli Aber, Pen Stryd, Jeriwsalem ac Eden.

Cyn adeiladu Neuadd Goffa Trawsfynydd wedi'r Rhyfel Byd Cyntaf, cynhaliwyd Eisteddfod Llawr Plwy mewn nifer o leoliadau, gan gynnwys gwersyll y fyddin ger pentref Traws yn y 1910au.

Mae rhaglenni o'r achlysur wedi eu cadw ers dechrau'r ganrif, a pharhaodd y pentrefwyr i gystadlu ym mhob tywydd, hyd yn oed yn ystod eira mawr 1963.

Mae Bryn Terfel ymysg yr enwogion sydd wedi cystadlu yn yr eisteddfod yma. Mae'r ysgrifennydd ers 1969, Mrs Mair Wyn Thomas, yn cofio cwrdd 芒 Bryn Terfel eto wrth ddosbarthu rhaglenni'r eisteddfod yn Siop Eifionnydd, Porthmadog. Dywedodd wrtho ei fod erbyn hynnyn rhy fawr ac yn rhy enwog i ddangos diddordeb yn yr eisteddfod fach. "Rhy fawr yn sicr," atebodd Bryn, "ond dim yn rhy enwog".

Ymysg y cantorion eraill sydd wedi cystadlu yma mae enillwyr y Rhuban Glas fel William Jones ac Alun Jones.

Mair Wyn Thomas