 |
|
Cynhesrwydd
cyfeillion difyr
Lyn Ebenezer yn yn cofio hen ffrindiau
Dydd Iau, Rhagfyr 5, 2002
|
•
Llond llaw a o adar brith ac ambell un parchus
Cofion Cynnes gan Lyn Ebenezer. £4.95. Gwasg Carreg Gwalch
Adolygiad: Dafydd Meirion
Casgliad o gydnabod yr awdur sydd yma, y rhan fwyaf yn fois y dafarn.
A beth sydd o’i le ar hynny?
Ond anodd iawn yw trosglwyddo cynhesrwydd y bar clyd i dudalennau
oer llyfr ac yn araf braidd y mae’r llyfr yn cynhesu. Does fawr i’ch
denu yn y penodau cyntaf ac mae’n cymryd hyd at y bennod ar Gwenallt
cyn cynhesu go iawn.
Y lleol a'r cenedlaethol a'r byd-enwog
Mae yma gymysgedd o’r lleol a’r cenedlaethol; o Dai Rogers a wnâi
i gannwyll corff sboncian ar lwyfan i Caradog Prichard a Cayo Evans.
A hyd yn oed y byd-enwog yn Richard Burton.
Fel tasech chi’n disgwyl, Cymry yw’r mwyafrif er bod yna gyfeiriadau
at dripiau draw i Iwerddon. Mae’n werth darllen y bennod am Y Boil
sy’n glasur o slicrwydd tafod y Gwyddel a slicrwydd sgwennu Lyn Ebenezer.
Tra’n sôn am y Gwyddelod, cawn hanes yr awdur yn cyfarfod Stephen
Behan, tad Brendan a Dominic.
Sgwennwr mwyaf
Yn ôl y tad, fo oedd y sgwennwr mwya’n y teulu. Peintiwr oedd o wrth
ei waith a onid oedd o wedi peintio enw tafarn leol mewn llythrennau
wyth troedfedd o hyd ar dalcen yr adeilad!
Ac mae yna gyngor i ddramodwyr Cymru gan ei fab Brendan. Pan ofynnwyd
iddo beth yw’r neges yn ei ddrama The Hostage, ei ateb yw "Neges?
Beth ydych chi’n feddwl ydw i? Blydi postman?"
Ond mae gallu’r Gwyddel gan yr awdur i fathu dywediadau bachog. Mae’n
sôn am hwyaden gafodd ei phrynu ar gyfer cinio’r Nadolig fel "sguthan
ar ympryd", mae llais Luke Kelly o’r Dubliners fel un "angel crug"
a dannedd Jimmy Boyle "fel stryd o fythynnod wedi’u condemnio".
Gwenallt - dyn anhapus
Ymyg y goreuon yw’r portread o Gwenallt. Ceir yma ddisgrifiad o ddyn
anhapus ei fyd, dyn a gredai am wn i fod y byd i gyd yn ei erbyn.
O gyhoeddwyr i’r parchusion.
Ac mae Byddin Rhyddid Cymru, yr oedd Lyn yn rhyw fath o swyddog y
wasg iddi, yn ei chael hi, hefyd, ganddo. "Mae ganddom ni fyddin,
ond dyw hi ddim wedi saethu brân heb sôn am saethu Sais," meddai.
Ceir sôn am Lyn ar ei ffordd i wersyll hyfforddi’r fyddin yn y gogledd.
‘Dyma ddyn mewn lifrai gwyrdd ac yn dal dryll yn camu allan i’n hatal.
"Ymhle mae pen Llywelyn ein Llyw Olaf?" gofynnodd. Cafwyd ateb ffwndrys
a bloesg o’r cefn gan Peter Goginan. "Wel, dyw e ddim gen i!"’
Byd y bois
Ychydig iawn o ferched sy’n cael sylw yn y llyfr.
Byd y bois yw byd yr awdur, ond gan ferch mae un o’r sylwadau mwyaf
doniol. Gwraig fferm yn pedlo beic heibio criw yn sefyll ar Sgwâr
y Bont a dyma un yn ei chyfarch:
"Ma’r hen feic yn gwichian braidd."
"Fe fydde tithe’n gwichian, y diawl, petai ti rhwng ’y nghoese i,"
meddai’n ôl wrtho.
Llyfr difyr iawn, doniol y rhan fwyaf o’r adeg, dwys ar brydiau.
Ond llawer gwell gen i fyddai gwrando ar yr awdur yn adrodd y straeon
dros beint neu ddau neu ... mae rhai ohonyn nhw wedi colli’u blas
rhwng cloriau llyfr.
Ebostiwch eich sylwadau
chi am lyfrau a'ch hoff gerddi Nadolig
a'r Calan
|
|
|
Gair
am air
Siart
Cymru
Llyfrau
ar y We
Nôl
i'r archif
