Ioan Gruffudd ymhlith yr helyg
Cyhoeddwyd ddechrau'r wythnos mai ffilm nesaf Ioan Gruffudd fydd un am awdur y nofel Saesneg, The Wind in the Willows.
Mae'n rhywfaint o syndod sylweddoli fod digon o hanes i Kenneth Grahame - ysgrifennydd Banc Lloegr yn ei ddydd - i'w wneud yn destun ffilm.
Ond yr oedd yn fywyd digon diddorol i ddenu'r cyfarwyddwr Bruce Beresford a fu'n gyfrifol am Driving Miss Daisy yn y Nawdegau. Ymddengys y bydd yn canolbwyntio ar ymdrechion Grahame a'i wraig i fagu plentyn awtistig droad y y bedwaredd ganrif ar bymtheg.
Crybwyllwyd Samantha Morton fel yr actores sydd debycaf o chwarae, Elspeth, gwraig Grahame, gyferbyn a Ioan Gruffudd.
Yn llyfr i blant mae The Wind in the Willows yn cael ei ystyried yn 'glasur' Saesneg ond a ddifethwyd i filoedd o blant trwy gael ei gyflwyno fel rhan o'n gwersi ysgol!
Un o Gaeredin oedd Kenneth Grahame er iddo gael ei fagu yn yn Argyll lle symudodd y teulu pan oedd Kenneth gwta flwydd oed.
Ond doedd ei blentyndod yn Inveraray yn y sir honno ddim yn un hapus. Pan oedd yn bump oed bu farw ei fam o'r dwymyn goch yn 1864 gan beri i'w dad, Cunningham, droi at y botel am gysur.
Gan na allai edrych ar ôl ei bedwar o blant symudwyd hwy at eu nain, o ochr eu mam, oedd yn byw yn Berkshire.
Dywedodd mai ei ddwy flynedd yno mewn ty sylweddol wedi ei osod mewn gardd fawr ar lannau Tafwys yn Cookham Dene oedd rhai hapusaf ei fywyd.
Yma y tyfodd ei gariad at yr afon ac at hwylio ond bu' rhaid symud i dÅ· llai rai milltiroedd i ffwrdd pan gwympodd y simnai.
Symudwyd eto yn 1866 - at eu tad yn Argyll ond a'r ddiod yn dal yn wendid symudodd hwnnw i Ffrainc gan adael y plant.
Kenneth oedd yr unig un o'i blant i fynychu ei angladd yn 1887 wedi ugain mlynedd heb gysylltiad o gwbl.
Er gwaethaf cychwyn sâl disgleiriodd Kenneth Grahame yn academaidd gan ragori mewn diwinyddiaeth a Lladin ond pan wrthododd ei ewythr dalu iddo fynd i Rydychen trodd ei olygon at fancio yn hytrach na gyrfa academig ond y mae yr unig un erioed yn hanes Banc Lloegr i ennill marciau llawn am draethawd Saesneg yn yr arholiad mynediad..
Ymunodd â'r Banc yn glerc yn 1879.
Yr oedd ei waith sgrifennu cynnar yn ymnweud a theulu o blant amddifad ond er iddo gyhoeddi straeon nid oes amheuaeth mai The Wind in the Willows yw ei gofadail.
Ond yr oedd yn ddyn y mynnai bywyd droi yn ei erbyn rywsut. Priodas anhaopus oedd ei un ef ag Elspeth Thomson gyda'u hunig blentyn, Alastair, yn blentyn salw anodd ei drin ac yn ddall o'i enedigaeth mewn un llygaid.
Lladdodd ei hun ar ochr rheilffordd pan yn fyfyriwr yn Rhydychen ddeuddydd cyn ei ben-blwydd yn ugain oed yn 1920.
Salwch ddaeth â gyrfa Grahame i ben ym Manc Lloegr hefyd, gyda'i ymddeoliad yn 1908 ac yntau'n ysgrifennydd y banc.
Cyn hynny, yn 1903, saethwyd ato deirgwaith pan gerddodd dyn i'r banc ryw ddiwrnod a gofyn am weld y Rheolwr. Gan nad oedd hwnnw yno, Grahame, fel yr ysgrifennydd, aeth i'w weld a thynnodd y dyn wn o'i boced. Yn ffodus, methodd y dyn a'i daro gyda'r un o'i dair ergyd.
Manteisiodd ar ei ymddeoliad i gwblhau The Wind in the Willows wedi ei sylfaenu ar straeon amser gwely fyddai'n eu hadrodd i'w fab.
Fel sy'n digwydd mor aml, gwrthodwyd y straeon sawl tro gan gyhoeddwyr nes i Methuen weld eu gwerth yn 1908.
Er mai claear, ar y gorau, oedd ymateb yr adolygwyr yr oedd darllenwyr cyffredin wrth eu boddau a bu'n rhaid ail argraffu sawl gwaith. Ymhlith yr edmygwyr yr oedd yr Arlywydd Roosevelt a ofynnodd am gael cyfarfod yr awdur pan ddaeth i ddarlithio yn Rhydychen yn 1910.
Wedi'r 'opus'sgrifennodd Grahame fawr ddim wedyn. Bu farw Gorffennaf 6, 1932, a'i gladdu yn yr un bedd a'i fab ym mynwent Holywell, Rhydychen gyda'r geiriau, "To the beautiful memory of Kenneth Grahame, husband of Elspeth and father of Alistair, who passed the river on the 6th of July 1932, leaving childhood and literature through him the more blest for all time."
Mae The Wind in the Willows yn dal mewn print ac wedi ei addasu sawl gwaith ar gyfer radio a theledu.
Sefydlwyd y Kenneth Grahame Society er cof amdano ac i hyrwyddo ei nofel - neu fel y dywed y gymdeithas yn ei hamcanion "i hyrwyddo a lledaenu y bydysawd o amgylch The Wind in the Willows" Cyhoeddodd ei 75 mlynedd wedi ei farwolaeth yn 2007.
Dyma'r cymeriad astrus y bydd Ioan Gruffudd yn mynd i'r afael ag ef.
Edrychwn ymlaen.
